Motyw przyjaźni - opracowanie na podstawie „Trzech muszkieterów” Dumasa i innych dzieł literackich

„Wszyscy za jednego, jeden za wszystkich” - jak pisał Aleksander Dumas w powieści „Trzej muszkieterowie”. Przyjaźń to duchowa oraz emocjonalna wieź pomiędzy co najmniej dwojgiem ludzi. Jest najsilniejszym uczuciem, zaraz po miłości. Przyjaciel to osoba, która najlepiej nas zna, rozumie i wspiera, zarówno w dobrych jak i złych chwilach. Jego pomoc jest podyktowana jedynie sympatią, jest bezinteresowna.

W „Trzech muszkieterach” mamy do czynienia z prawdziwą przyjaźnią pomiędzy czterema dorosłymi mężczyznami. Już sam tytuł odnosi się do trzech przyjaciół głównego bohatera d’Artagnana : Atosa, Portosa i Aramisa. Łączą ich wspólne zainteresowania, pasja, duma, odwaga oraz miłość do pojedynków i alkoholu. Często wpadają w tarapaty, ale zawsze wychodzą z nich wspólnie. Mogą na sobie polegać w każdej sytuacji. Przyjaźni czterech królewskich muszkieterów nie jest w stanie zakłócić żaden incydent ani intrygi innych ludzi. Przyjaciele mają do siebie bezgraniczne zaufanie, ich więzi opierają się na braterstwie i wzajemnym szacunku.

Przykładem lektury, traktującej o niezwykłej przyjaźni, jest „Mały książę” Antoine de Saint-Exupery'ego. Mały chłopiec podczas podróży w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie „czym jest przyjaźń?”, opuszcza swoją planetę i wyrusza w daleką podróż. Na swojej drodze spotyka lisa, który tłumaczy mu, na czym to uczucie polega, i jakie są jego etapy. Najważniejsze jest oswojenie drugiej osoby, nawiązanie z nią więzi. ,,Jeżeli mnie oswoisz, będziemy się nawzajem potrzebować. Będziesz dla mnie jedyny na świecie. I ja będę dla ciebie jedyny na świecie."

Przyjaciela nie poznaje się po jego słowach i obietnicach. Jest to bardzo skomplikowane, gdyż „najważniejsze jest niewidoczne dla oczu”. Po zakończeniu etapu oswojenia, stajemy się już na zawsze przywiązani do swojego przyjaciela. Nie możemy go porzucić, bierzemy za niego odpowiedzialność. Powinniśmy o niego dbać i pielęgnować naszą przyjaźń. Więź pomiędzy lisem a Małym Księciem opiera się na relacjach nauczyciel-uczeń. Lis wprowadza chłopca w tajniki przyjaźni. Ostrzega go, że przyjaźń może łączyć się także z cierpieniem, wywołanym odejściem drugiej osoby. Uświadamia Małemu Księciu, że mimo iż na świecie jest tysiące róż, on nie może zdradzić tej jednej jedynej, swojej ukochanej.

Romeo i Merkucjo to przyjaciele z dramatu „Romeo i Julia” Williama Szekspira. Młodzieńcy są sobie bardzo bliscy, znają wszystkie swoje tajemnice. Kiedy Merkucjo ginie w pojedynku z Tybaltem, kuzynem Julii, Romeo pragnie zemścić się na zabójcy swojego przyjaciela. Zabija Tybalta, za co zostaje skazany na wygnanie z Werony. Romeo do ostatniej chwili jest wierny swojemu przyjacielowi.

Werter, główny bohater powieści „Cierpienia Młodego Wertera” Johanna Wolfganga Goethe, uczuciem przyjaźni darzy Wilhelma. Pisząc do niego regularnie listy, zwierza się ze swoich najskrytszych tajemnic, przemyśleń na temat życia i świata, opisuje mu piękno miejsc, w których się znalazł oraz kobiet, które poznał. Darzy go wielkim zaufaniem. Wilhelm dzięki długoletniej korespondencji z głównym bohaterem, jako jedyny zna jego emocje i uczucia. Jest to przykład prawdziwej i długoletniej przyjaźni.

Motyw przyjaźni spotykamy także w wierszu Adama Mickiewicza „Przyjaciele”. Przyjaźń w wierszu ukazana jest w pesymistycznym świetle. Poeta rozpoczyna utwór zdaniem, w którym wyraża swoją wątpliwość: „Nie masz teraz prawdziwej przyjaźni na świecie”. Potwierdzeniem tej tezy ma być historia dwóch kumów, Leszka i Mieszka. Mężczyźni wyznawali przez całe życie zasadę: gdzie ty – tam i ja, co moje - to twoje. Dzielili się wszystkim w życiu. Inni ludzie postrzegali ich, jako prawdziwych przyjaciół. Jeden duch w dwóch ciałach. I tak jest, do momentu, w którym to przyjaźń druhów zostaje wystawiona na prawdziwą próbę. Mężczyzn atakuje niedźwiedź. Leszek ratuje siebie, uciekając na drzewo, zostawiając przyjaciela na pastwę bestii. W trudnej sytuacji zapomina o rzekomej przyjaźni. Obietnice wierności i pomocy, w każdej sytuacji, okazały się pustymi słowami. Poeta kończy wiersz słowami:

„Powiedział mi - rzekł Mieszek - przysłowie niedźwiedzie:
Że prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie”.

Przyjaźń to bardzo bliskie stosunki pomiędzy ludźmi. Według głównych założeń powinny się one opierać na wzajemnym zaufaniu, szacunku oraz oddaniu. W przedstawionych powyżej przykładach literackich, autorzy pisali o różnych obliczach przyjaźni: wynikającej z wspólnej pasji, na odległość, na życie i śmierć oraz tej fałszywej. Warto zauważyć, że w większości przykładów literackich występuje przyjaźń męsko-męska. Rzadko mamy do czynienia w literaturze z przyjaźnią kobiecą.