Władysław Broniewski „Firanka” - interpretacja i analiza wiersza

Twórczość Władysława Broniewskiego oscyluje między liryką rewolucyjną a poezją osobistą. Wypracowując swój własny, indywidualny styl, charakteryzujący się humanizmem, rozległością problemową oraz tradycjonalizmem (m. in. obecność nawiązań do poezji romantycznej), tworzy osobny rodzaj poezji. Poeta był nieustannie gotowy do działania społecznego, co wyraża w swoich wierszach.

Wierszem „Firanka”, wchodzącym w skład cyklu „Anka” odchodzi Broniewski od wcześniejszego rewolucyjnego stylu. Utwór powstały już w Polsce powojennej, nawiązuje do renesansowych „Trenów” Jana Kochanowskiego.

Podobnie jak Kochanowski, który dedykował swojej córce Urszuli cykl „Trenów”, Broniewski stworzył cykl „Anka”, opisujący rozpacz ojca po stracie córki. W wierszu tytułowa firanka zostaje porównana do zmarłej: „a firanka pofrunęła ku mnie, jak Anka”. Należy zwrócić uwagę na fakt, że poruszająca się firanka czy drżące zasłony są częstym motywem w poezji i w prozie zwiastującej przybycie dusz z zaświatów.

Firanka, którą porusza wiatr wzmaga tajemniczość utworu. Podmiot liryczny jest przekonany, że duszyczka zmarłej przybyła do niego, cieszy się z obcowania z nią: „moja miła… ja już chyba nie zasnę”. Liczne pytania retoryczne: „Jesteś?”, „Czy tyś tu była?” i wykrzyknienia: „Jak milo!”, „O! Pokaż mi się od tamtej strony!” sprawiają, że w wierszu zostają nagromadzone emocje. Uczucia podmiotu lirycznego są sprzeczne: „jak miło… jak strasznie”. W wierszu występują także epitety: „biała firanka”, „błękitne zasłony” i przemilczenia wzmagające refleksyjność utworu, zmuszające czytelnika do zatrzymania się nad treścią wiersza.

Podobna sytuacja liryczna ma miejsce w jednym z trenów Kochanowskiego. W utworze „Tren XIX” podmiot liryczny spotyka się ze zmarłą Urszulą, która pociesza zrozpaczonego ojca. W wierszu Broniewskiego podmiot liryczny nie jest pewny, czy odwiedziła go duszyczka córki z zaświatów, czy tylko wiatr poruszył zasłoną: „Firanka?... Czy tyś tu była?” W przeciwieństwie do bohatera lirycznego „Trenów”, który odczuwa ukojenie i uspokojenie, bohaterem lirycznym „Firanki” targają niepewność i tęsknota.