Kubizm - przedstawiciele. Kubizm w malarstwie

Kubizm jako awangardowy kierunek w sztukach plastycznych zaczął kształtować się na początku XX wieku pod wpływem twórczości dwóch wielkich malarzy – Pabla Picassa i Georgesa Braque’a. Pejzaże drugiego z nich, pochodzące z przełomu 1905/1906 roku, stały się inspiracją do stworzenia nazwy dla awangardowej techniki artystycznej, wprowadziły bowiem nowy typ obrazowania, polegający na zastąpieniu naturalistycznych kształtów odrealnionymi, zgeometryzowanymi bryłami. Z łacińskiego sformułowania „cubus”, oznaczającego kostkę lub sześcian, jeden z krytyków sztuki – Louis Vauxcelles – ukuł pojęcie „kubizmu”, z którym dwaj prawodawcy kierunku przez długi okres nie utożsamiali swojej twórczości.

Pablo Picasso rozpoczął swoją edukację artystyczną w rodzinnej Hiszpanii, jednak najważniejszym dla jego wczesnej twórczości okresem zdaje się czas spędzony na studiach w Paryżu, gdzie zainspirował się dziełami Henriego de Toulouse-Lautreca. W pierwszych latach XX wieku, pozostając pod wpływem symbolizmu i neoimpresjonizmu, artysta tworzył głównie melancholijne obrazki z życia paryskiej biedoty, stąd ten okres jego twórczości określa się jako „błękitny”. Dzieła tworzone po 1904 roku, aż do czasu opracowania zasad kubizmu, przedstawiały najczęściej sceny z życia cyrkowców, charakteryzując się większą delikatnością i zwrotem w kierunku cieplejszej kolorystyki, stąd przypisuje się je do tzw. okresu „różowego”.

Rok 1907 przyniósł przełom w karierze młodego malarza w postaci dzieła „Panny z Avinionu”, które zrywało z tradycyjnie rozumianą perspektywą i zastąpiło realistyczne, mimetyczne kształty geometrycznymi bryłami. Niedługo później Picasso podjął współpracę z tworzącym w podobnej technice Braquem, opracowując wspólnie z nim założenia kubizmu analitycznego, hermetycznego i syntetycznego. Za manifest awangardowego kierunku artystycznego, jaki stworzyli obaj twórcy, uważa się premierę spektaklu „Parady” z 1917 roku, do którego Picasso zaprojektował scenografię. W trakcie wojny domowej w Hiszpanii stworzył jeden ze swych najsławniejszych obrazów – „Guericę” – zaś po II wojnie światowej często malował dzieła o wymowie pacyfistycznej, podejmując jednocześnie twórczą reinterpretację tematów znanych z malarstwa takich twórców jak Manet czy Delacroix.

Początki drogi twórczej Georgesa Braque’a wyglądały z goła odmiennie, artysta pochodził bowiem z niezamożnej, proletariackiej rodziny, która nie była w stanie zapewnić mu odpowiedniego wykształcenia. Wykonując pracę malarza pokojowego studiował jednocześnie w trybie wieczorowym na École des Beaux Arts, później zaś przeniósł się do Paryża.

Wczesny okres jego twórczości pozostawał pod wpływem impresjonizmu i fowizmu, w późniejszych latach zainteresował się jednak – podobnie jak Picasso – twórczością Cezanne’a, która zainspirowała pierwsze kroki w kierunku stworzenia nowej techniki artystycznej. W dojrzałym okresie twórczym powrócił do bardziej swobodnej formy w malarstwie, w dużej mierze rezygnując z opracowanej wraz z Picassem estetyki kubistycznej.