Henryk Sienkiewicz „Quo vadis” - Konflikt dwóch światów - rozwiń temat na podstawie powieści

„Quo vadis” to powieść historyczna Henryka Sienkiewicza. Jej tematem są wydarzenia z lat sześćdziesiątych pierwszego wieku nowej ery, kiedy upadała pogańska cywilizacja rzymska, dominująca od setek lat nad światem, a rodziło się chrześcijaństwo, które wkrótce stanie się najważniejszą i najbardziej wpływową religią świata. Bohaterowie powieści Sienkiewicza zaliczają się do jednego lub drugiego świata, a przynależność ta określa ich jako ludzi. Władze Rzymu na czele z Neronem prześladują pierwszych chrześcijan, widząc w nich nie tyle zagrożenie dla imperium - bo wtedy chrześcijanie stanowili niewielką grupkę, która nie była w stanie zagrozić potężnemu państwu - co raczej dziwną sektę, ludzi zachowujących się niezgodnie z przyjętymi wokół normami, dziwacznych, a przez to niepokojących. Podobnie będzie po tym, kiedy Neron każe spalić Rzym. Winą za wywołanie pożaru obarczy chrześcijan i skaże ich na okrutne męki.

Konflikt świata antycznego Rzymu i pierwszych chrześcijan opiera się głównie na opozycji złe - dobre. Źli są Rzymianie, poświęceni zdobywaniu władzy, codziennym intrygom, wojnie. Szaleńcem jest cesarz Neron, każe podpalić miasto, bo ma nadzieje, że wielka tragedia pomoże mu napisać dzieło na miarę „Iliady” Homera. Wierny zausznik Nerona, Tygellin, dba o to, by tyran nie stracił władzy, jest gotów zawsze go chronić. Ciekawą postacią jest Petroniusz, obracający się w najwyższych rzymskich kręgach. Ten patrycjusz w pewnym momencie nudzi się ciągłymi zabiegami o przychylność Nerona, nieustannymi intrygami i walką. Postanawia, jak można powiedzieć w młodzieżowym języku, odpuścić sobie i skupić się na sztuce i pięknie. Petroniusz to jeden z niewielu bohaterów, zdających sobie sprawę, że panowanie Rzymu nad światem powoli dobiega końca. Jeśli senator uświadamia sobie ten fakt, to tylko dzięki Markowi Winicjuszowi, swojemu młodszemu krewnemu. To właśnie młodzieniec opowiada mu o chrześcijanach, ich działalności, niezwykłej dobroci i poświęceniu. Marek zakochuje się w pięknej Ligii, wychowanicy Aulusa Placjusza. Ligia jest chrześcijanką, dlatego nie chce być kochanką Winicjusza, a pod jej wpływem młody człowiek nawraca się i także przyjmuje nową religię.

Chrześcijanie są dobrzy, nie gonią za wartościami doczesnymi, jak mieszkańcy Rzymu. Potrafią przebaczać, jak Glaukus, który wybaczył złe uczynki Chilonowi Chilonidesowi, dzięki czemu Grek nawrócił się i nie bał męczeńskiej śmierci.

Konflikt dwóch światów w „Quo Vadis” to również opozycja piękne - brzydkie. Piękno uosabia głównie esteta Petroniusz i jego towarzyszka życia, Eunice. Senator wydaje wystawne uczty, dba o artystów, jest mecenasem sztuki. Mieszka w przepięknej rezydencji, podobnie wystawne domy mają inni majętni Rzymianie, jak Aulus czy Marek Winicjusz. W przeciwieństwie do tego piękna, świat chrześcijan jest brzydki, nieciekawy estetycznie. Prześladowani przez władze muszą spotykać się w ciemnych zaułkach i podejrzanych miejscach, są ludźmi ubogimi i prostymi. Jednocześnie bije od nich piękno duchowe, jakiego nie mogą zakłócić i zniszczyć nawet najwymyślniejsze tortury. Chrześcijanie wpadają w religijną ekstazę i z uśmiechem na twarzy znoszą najsilniejszy nawet ból. Ich oprawcy zdają sobie sprawę, że nie są w stanie pokonać takich ludzi.

W zakończeniu powieści Sienkiewicz opowiada się za chrześcijanami. Siłacz Ursus pokonuje byka, do którego przywiązana jest Ligia. Dziewczyna zostaje uratowana i może poślubić Marka Winicjusza, bo lud rzymski, z zimną krwią obserwujący wcześniej mordowanie chrześcijan w amfiteatrze, teraz wzrusza się losem kochanków i bierze ich pod swoją opiekę. W tej sytuacji bezradny jest nawet Neron. Nic nie może zrobić. Świat chrześcijan i wyznawane przez nich wartości biorą górę nad światem pogańskiego Rzymu.