Tren jako gatunek literacki. Cechy trenu - co to jest tren?

Tren, inaczej nazywany lamentem, łzami gorzkimi, żalem, bądź płaczem (żałobnym), jest to utwór o charakterze żałobnym pochodzącym z czasów starożytnych. Gatunek ten powstał w starożytnej Grcji, gdzie służył za pieśń żałobną. Pieśń ta miała charakter elegijny. Stała się ona ważnym elementem tragedii greckiej. Spokrewniony był z elegią oraz epicedium. Treny ukształowały się w tradycji hebrajsko- chrześcijańskiej oraz greckiej. Utwory te mają na celu wychwalanie zalet zmarłego. Lament poświęcany był zmarłemu (w satrożytności musiała to być osoba o wielkich zasługach, od czasów renesansu kiedy to Jan Kochanowski poświęcił swoje treny córce, można było pisywać nawet na cześć kilkuletnich dzieci).

Treny pisali wówczas Symonides z Keos, Pindar, Owidiusz i Cyceron. W średniowieczu pisywano treny opłakujące śmierć Chrystusa.

Twórcami trenów byli też m.in.: Petrarca oraz Jan Kochanowski (poeci renesansowi). Jan Kochanowski poświęcił swojej córeczce Urszulce 19 trenów, w których zawarł elementy charakterystyczne dla tego typu utworów (wcześniej wszystkie umieszczano w jednym utworze, Kochanowski podzilił je na kolejne lamenty). W swoich utworach zawarł klasyczne elemnty tego gatunku takie jak: pochwałę zalet zmarłego, żal z powodu śmierci tej osoby, zwrot do bliskiej osoby opłakującej zmarłego w tym przypadku podmiot lityczny zwraca się do samego siebie).

Cykl ten ukazuje kryzys światopoglądowy poety po śmierci ukochanej córeczki. Właściwym bohaterem utworów Jana z Czarnlosau jest tutaj on sam, a jego dziecko zostało ukazane epizodycznie. Kochanowski skupia się na swoich uczuciach oraz przemyśleniach wywołanych stratą ukochanej Urszulki. W ostatnim (XIX) trenie Kochanowski zawarł omówienie formuły zczerpniętej z twórczości Cycerona „Humana humane ferenda“ mówiącej o tym, że ludzkie cierpienia należy znosić po ludzku, czyli z godnością. Treny Kochanowskiego znalazły wielu naśladowców. Natchnienie czerpali z nich tacy poeci jak: H. Morsztyn, i D. Naboroswki. Do Trenów Jana Kochanowskie odwoływał się także Juliusz Słowacki w swoim utworze „Ojciec zadżumionych“.

Charakterystyczne elementy trenu to: exordium - wyjawienie powodu rozpaczy, laudatio - wyliczenie zasług osoby zmarłej, comploratio - opłakiwanie, consolatio - pocieszenie oraz exhoratio -pouczenie.