Poezja tyrtejska - charakterystyka poezji tyrtejskiej

Poezja tyrtejska jest to poezja mająca na celu zagrzewanie do walki. Nazwa pochodzi od imienia poety greckiego Tyrteusza, żyjącego w VII w p.n.e. Zgodnie z legendą Tyrteusz został wysłany do Sparty przez Ateńczyków, aby nakłaniać do walki żołnierzy walczących w drugiej wojnie messeńskiej.
Najbardziej znane słowa greckiego poety brzmią następująco:

„Rzecz to piękna zaprawdę, gdy krocząc w pierwszym szeregu ginie człowiek odważny, walcząc w obronie ojczyzny… / Walczmy mężnie w obronie naszej ziemi i dzieci, choć byśmy zginąć musieli…”

Poezja tyrtejska była niezwykle popularna w Polsce w czasach zaborów. Autorami tworzącymi tego rodzaju utwory byli między innymi Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki. Nasz narodowy wieszcz Adam Mickiewicz odwołał się do tyrteizmu przede wszystkim w „Konradzie Wallenrodzie”.

Bohater tego utworu Halban doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że poezja może zagrzewać do walki. Jego pieśń pobudza do działania Waltera Alfa, walczącego przeciwko Krzyżakom pod fałszywym nazwiskiem Konrad Wallenrod.

W późniejszych czasach wiersze tyrtejskie pisał m.in. Władysław Broniewski. Najbardziej znany utwór tego autora zatytułowany „Bagnet na broń” można śmiało uznać za przykład poezji tyrtejskiej. Pierwsza zwrotka tego wiersza brzmi następująco:

„Kiedy przyjdą podpalić dom, / ten, w którym mieszkasz – Polskę, / kiedy rzucą przed siebie grom / kiedy runą żelaznym wojskiem / i pod drzwiami staną, i nocą / kolbami w drzwi załomocą – / ty, ze snu podnosząc skroń, / stań u drzwi. / Bagnet na broń! / Trzeba krwi!