Życie Marii Konopnickiej przedstawione w wierszu „Kubek”. Interpretacja wiersza, opracowanie

Maria Konopnicka urodziła się w 1842 roku w Suwałkach. Już 14 lat później wyjechała do Warszawy, gdzie przebywała na pensji zdobywając wykształcenie. W 1862 roku wyszła za mąż za Jarosława Konopnickiego. Małżeństwo to nie było jednak udane, bo już w szesnaście lat po ślubie poetka znów zamieszkuje w Warszawie. Zarabia tam na utrzymanie siebie i sześciorga dzieci udzielając korepetycji, pisząc i publikując swoje utwory. Wkrótce stała się znaną i cenioną autorką – spełniły się jej marzenia. Angażowała się też w sprawy społeczne i polityczne, dużo podróżowała. Nigdy jednak, do swojej śmierci w 1910 roku, nie związała się z żadnym innym mężczyzną.

Właśnie historię jej nieszczęśliwej miłości i nieudanego małżeństwa możemy odnaleźć w wierszu „Kubek”, który pochodzi z 1896 roku, a więc – już długo po rozstaniu Konopnickiej z mężem, kiedy poetka miała ugruntowaną pozycję w środowisku literackim. Mamy tu do czynienia z liryką pierwszoosobową, co pozwala przypuszczać, że podmiotem lirycznym jest sama autorka. Wiersz jest także bezpośrednim zwrotem do adresata, którego utożsamiać możemy z mężem poetki.

Wiersz zaczyna się opisem szczęśliwej miłości, która ukryta jest tu pod symbolem kubka. Z owego tytułowego kubka oboje partnerów pije jednocześnie. Oznacza to szczęśliwe pożycie małżeńskie, spełnioną miłość. Jednakże coś się zaczyna psuć w przedstawionym związku. Autorka pisze „w wodę padła łza, więc kubek my rozbili”. Rozbite naczynie to symbol rozpadu małżeństwa. W drugiej strofie już dosłownie zostaje zapisane: „i poszli w świat i poszli w dal, osobną każde drogą”. To pójście w dal możemy rozumieć metaforycznie – drogi małżonków się rozeszły, nie mają już wspólnych tematów, podobnych poglądów na życie, oczekiwań. Możemy jednak rozumieć te słowa również dosłownie – przecież Konopnicka opuszcza męża i przeprowadza się do Warszawy.

W stolicy poetka stawia czoła zwyczajnemu życiu, trudom wychowania dzieci, zapewnienia im bytu, edukacji. Musi to robić samotnie, a my czytamy o tym w trzeciej strofie wiersza „dziś, kiedy w skwary znojnych susz samotnie kroki niosę” – pisze poetka. Wiemy jednak, że w Warszawie spełniły się jej marzenia: została uznaną poetką i pisarką. Co więcej, zdobywa liczne pochwały, a w dowód wdzięczności otrzymuje nawet dworek w Żarnowcu. To wszystko także odnaleźć możemy w wierszu, we fragmencie mówiącym o srebrnej rosie, którą w złotych pucharach podają autorce gwiazdy.

Cały wiersz kończy się jednak melancholijnym akcentem. Ostatnia strofa mówi przecież o żalu po starcie tego zwykłego kubka, który się rozpadł. Nawet srebrna rosa ze złotego dzbana nie przynosi takiej ochłody, jaką przynosiła woda z „prostego kubka”. Odczytać ten fragment możemy jako żal poetki za utraconą miłością, którą mimo łez i przykrych chwil wspomina z sentymentem. Biorąc pod uwagę fakt, że poetka po rozstaniu z mężem nie związała się już z innym mężczyzną, możemy przypuszczać, ze nadal kochała Jarosława Konopnickiego. Mimo rozpadu związku, pozostała mu wierna.

„Kubek” to przykład liryki miłosnej Marii Konopnickiej. To także wiersz autobiograficzny, w którym doszukać się możemy wątków osobistych z życia autorki; jeden z niewielu, w których poetka nie zawiera swoich postulatów i przekonań dotyczących współczesnej jej sytuacji społeczno-politycznej, ale daje wyraz swoim uczuciom, odkrywa przed czytelnikiem intymną sferę swojego życia. Być może dlatego utwór ten, mimo swojej prostoty, tak porusza, chwyta za serce.