Molier „Świętoszek” - Tartuffe i Orgon - dwa typy świętoszków na podstawie wybranej sceny oraz całego dramatu. Opracowanie

„Świętoszek” autorstwa francuskiego komediopisarza Jeana Baptiste Poquelin ukazuje dwa typy świętoszków. Są nimi dwie wybijające się na plan pierwszy postacie - Tartuffe oraz Orgon. Na samym początku wypadałoby wyjaśnić, kim jest świętoszek. W słowniku synonimów oznacza między innymi hipokrytę, dwulicowca, obłudnika, wiarołomcę, pozera, bajeranta, sprzedawczyka, przecherę, oszusta. W sztuce Moliera przedstawione mamy dwa typy świętoszka.

Pierwszym z nich jest Orgon. Z pochodzenia jest francuskim mieszczaninem. Nie wiadomo, co tak naprawdę skłoniło go do przyprowadzenia do domu Tartuffe’a. jest nim zachwycony, zamracza go jego osobowość. Orgon staje się hipokrytą. Wysławia swojego nowego znajomego pod niebiosa, choć tak naprawdę go nie zna. Zaczyna stawiać go wyżej niż swoją własną rodzinę, staje się dla niego ważniejszy niż najbliżsi, którzy widzą, co się dzieje.

Orgon nigdy przez całe swoje życie nie był zbyt świątobliwym, czy bogobojnym człowiekiem, aż tu nagle zachwyca się z pozoru pobożną postawą Tartuffe’a. stawia go za wzór przed wszystkimi domownikami, próbuje udawać, że żyje według jego wydumanych teorii i zasad.

Okazuje się być człowiekiem nieprawdopodobnie naiwnym, ślepo ufającym innym ludziom, jakby w ogóle pozbawiony był inteligencji. Tartuffe niezwykle łatwo przejmuje władzę w domu Orgona i nad samym Orgonem. Sam nie znosi krytyki, lubi rządzić, a jednocześnie nie zauważa, że tak naprawdę żądzą nim inni. Jest krzywoprzysięzcą, łamie dane słowo, kiedy decyduje oddać rękę swojej córki Tartuffe’owi zamiast Walerianowi, któremu przysiągł już Mariannę o wiele wcześniej. Orgon zmienia poglądy co chwila i nie można ufać jego osądowi. Jego pobożność jest jak najzupełniej pozorna, co pokazuje w stosunkach do rodziny.

Drugim typem świętoszka, czy też jak kto woli hipokryty, jest Tartuffe – główny bohater komedii Moliera. O jego wcześniejszym życiu praktycznie nic nie wiadomo. Sam bohater uważa się za człowieka pobożnego i skromnego, ale już jego pierwsze słowa wypowiedziane dopiero w trzecim akcie uświadamiają nam, że tak naprawdę jest oszustem, który chce zyskać na wkradzeniu się w łaski Orgona, a także jego rodziny. Udaje świętego, a tak naprawdę jest sprytny, przebiegły. Skłóca i podziela całą rodzinę Orgona bez najmniejszego zażenowania, czy onieśmielenia.

Po kilka tygodniach mieszkania w domu Orgona, zachowuje się już niemal tak, jakby sam był właścicielem tego domu. Rozporządza całą rodziną, udaje mu się nawet doprowadzić do tego, że Orgon wydziedzicza swojego syna i zapisuje swój majątek przebiegłemu hipokrycie. Tartuffe jest kością niezgody pomiędzy całą rodziną. Chociaż udaje świętego, zaleca się do służącej, której uroda mu się bardzo podoba. Na dodatek umizguje się do żony Orgona – Elmiry.

Sztuka Moliera jest komedią pomyłek wypełnioną komizmem sytuacyjnym. Najlepszą sceną udowadniającą przebiegłość Tartuffe’a są jego umizgi do żony Orgona. Choć świętoszek znajduje się pod dachem „przyjaciela”, uderza w awanse do jego małżonki. Ta próbuje wyjaśnić całą sytuację, a ten przystawia się do niej, kładąc rękę na jej kolanie, wychwalając jej urodę i namawiając ją do zdrady męża. Cała rozmowa zostaje podsłuchana, ale Orgon i tak nie wierzy zapewnieniom domowników o złym charakterze Tartuffe’a. Nie znosi krytyki, więc obarcza zarzuty rodziny zazdrością wobec nowo przybyłego mieszkańca domu. „Świętoszek” Moliera jest wspaniałą sztuką przedstawiającą w krzywym zwierciadle ludzi, którzy chcą uchodzić za poczciwych i szlachetnych, a tak naprawdę są oszustami i kłamcami.