Fantastyka w poezji Bolesława Leśmiana na przykładzie utworów „Dusiołek” oraz „Trupięgi”

Bolesław Leśmian przez wielu uważany jest za poetę szczególnego. Bardzo ceniona jest jego niesamowita wyobraźnia oraz umiejętność kreowania nietypowych światów, tworzenia fantastycznych sytuacji lirycznych. Przyjrzyjmy się tym aspektom jego twórczości, zapoznając się z dwoma wierszami tego twórcy - „Dusiołkiem” oraz „Trupięgami”.

Sytuacja liryczna w pierwszym utworze przypomina nieco realia znane z ballad. Wszystko rozgrywa się obok lasu. Zmęczony podróżnik postanawia chwilę odpocząć, a kiedy kładzie się na kępie mchu, z pobliskiego rowu wypełza potworna kreatura - Dusiołek. „Pysk miał z żabia ślimaczy - / (…) / A zad tyli, co kwoka, kiedy znosi jajo. / (…) / Ogon miał ci z rzemyka, / Podogonie zaś z łyka. - takim opisem stworzenia raczy nas Bolesław Leśmian. Maszkara ta siada na piersi Bajdały i zaczyna go dusić. Nieprzypadkowe jest podobieństwo do znanych z ludowych przekazów „siodeł” - strzyg, które we śnie zakłócają oddychanie. Poeta dokonał jednak rozbudowanej charakterystyki pokracznego stwora, przedstawiając go jako stworzenie łączące w sobie wiele rodzajów istnień. Znajdujemy cechy żaby i ślimaka, kwoki oraz rośliny.

W wierszu „Trupięgi” ukazana zostaje sytuacja śmierci nędzarza. Już na początku mamy do czynienia z nieco fantastyczną metaforą: „Kiedy nędzarz umiera, a śmierć swoje proso / Sypie mu na przynętę, by w trumnę szedł boso…” Mamy tutaj do czynienia z uosobieniem - nadaniem cech ludzkich posępnej kostusze. W tym utworze pojawia się także motyw odejścia ze świata doczesnego. W tę drogę, jak określa to poeta, trzeba wyruszyć w butach, by Bóg nie pomyślał, że ma do czynienia z kimś absolutnie nieznaczącym.

Fantastyka u Leśmiana przejawia się nie tylko poprzez barwne kreacje światów, w których pojawiają się nierealne stworzenia, ale także przez dostosowanie języka do opisywanej sytuacji. Poeta posługuje się wieloma neologizmami, precyzyjnie oddającymi nastrój i znaczenie danej rzeczy, postaci. Tytuły obydwu wierszy to właśnie owo nowe słownictwo, które przełamuje bariery językowe. Tak więc Dusiołek to stwór, atakujący podczas snu, a owe trupięgi do buty, w jakich człowiek udaje się w zaświaty. Poeta używa także innych neologizmów, co może świadczyć o tym, że zasoby językowe nie są w stanie oddać kreowanych przez niego wizji świata.