Kornel Ujejski „Maraton” jako przykład poezji tyrtejskiej - opracowanie

Kornel Ujejski w swoim najbardziej znanym utworze, zatytułowanym „Maraton” pod płaszczykiem wydarzeń historycznych przemycił aluzje do współczesnych sobie czasów.

Kierował w stronę Polaków ostre słowa, jednocześnie zagrzewając ich do walki o niepodległość ojczyzny. Polska będąca wówczas pod zaborami była dla Ujejskiego i innych patriotów tego okresu wartością priorytetową. Jego zaangażowanie w sprawę niepodległości  oraz nawoływanie do zajęcia się kwestią wolności narodu polskiego jest zrozumiałe.

Ujejski tworzył literaturę zaangażowaną. Nie bał się ostrej krytyki, ani śmiałego wyrażania swoich poglądów na temat innych ludzi. Ta cecha jego utworów sprawiła, że wkrótce stały się one niezwykle popularne w kręgach osób o poglądach patriotycznych. W apostrofie do Polaków znajdujemy cytat:

„Wy chcecie pieśni! wy chcecie pieśni, / Zapewne dźwięcznej i słodkiej dla ucha, / A ja mam dla was, o! moi rówieśni, / Pieśń, co przypomni wam brzęki łańcucha.”
Dalej pisze:
„Dawnych olbrzymów przed wami postawię / I z nimi wskrzeszę cały świat zamarły. / Może choć wtenczas przy naszej niesławie / Z wstydem przyznacie, że jesteście karły.”

Mimo gorzkich słów kierowanych do współczesnych sobie Polaków, współobywateli, podmiot liryczny wierzy w ich zmianę i odzyskanie przez naród niepodległości.

Pod koniec utworu nawiązuje do Pisma Świętego, a konkretnie do fragmentu w którym Chrystus wygłaszał kazanie na górze. Ja liryczne błogosławi Polakom w optymistycznym zakończeniu utworu:
„Błogosławiony, kto w chwili zwątpienia / Duchem nie spada, ale się przemienia / W onego orła, co pioruny dzierży, / Pewny zwycięstwa, gdziekolwiek uderzy.”

Tytuł dzieła nawiązuje do historii greckiej, a konkretnie do bitwy pod Maratonem, która była najważniejszą potyczką pierwszej inwazji perskiej na Grecję. Bitwa ta rozegrała się między wojskami Ateńczyków liczącymi zaledwie dziesięć tysięcy ludzi a znacznie przeważającą liczebnie armia perską (dwadzieścia pięć tysięcy żołnierzy). Ateńczycy wiedząc o nadciągającym ataku wysłali posłańca do Sparty z prośbą o przysłanie posiłków. Mieszkańcy Sparty zgodzili się przysłać swoje wojsko, jednak dopiero po zakończeniu świąt (walka podczas święta byłaby dla nich świętokradztwem).

W tej sytuacji Ateńczycy stanęli do walki sami. Mimo znacznie mniejszej liczebności, wojskom ateńskim udało się zwyciężyć w tej potyczce. Persowie uciekli z pola walki, pozostawiając za sobą ciała prawie sześciu i pół tysiąca ludzie, podczas gdy ateńczycy stracili jedynie niecałe dwieście osób. Bitwa pod Maratonem pozostała więc symbolem bohaterskiej walki o niepodległość mimo niesprzyjających okoliczności.

Ujejski, nawiązując w tytule do tego wydarzenia, chciał dodać otuchy Polakom, którzy pozbawieni własnej państwowości nie wierzyli w możliwość odzyskania wolności. Walka z zaborcami reprezentującymi znacznie większe siły, wydawała się niektórym bezsensowna, ponieważ niemożliwa do wygrania. Autor poprzez odpowiedni tytuł sugeruje, że Polacy mogą wybić się na niepodległość a zapał do walki i wiara w przyszłość ojczyzny powinny być naturalne dla każdego z nich.