Sylvia Plath - biografia, życiorys

Sylvia Plath należy do kręgu tzw. poetów przeklętych. Tym mianem określa się twórców różnych epok (poczynając od średniowiecznego poety Francoisa Villona, poprzez żyjących w XIX wieku francuskich twórców Arthura Rimbauda i Charlesa Baudelaire'a, po pisarzy nam współczesnych, jak Jim Morrison czy w Polsce – Andrzej Bursa). Tego rodzaju twórcy często prowadzili kontrowersyjne, pełne skandali życie, ich twórczość nie podporządkowywała się ogólnym kanonom i standardom, często była bluźniercza i poruszała tematy tabu. Pisarze nierzadko zmagali się z problemami psychicznymi (np. Rafał Wojaczek) i kończyli swoje życie poprzez akt samobójczy (np. Edward Stachura).

Podobny los spotkał Sylvię Plath. Przez całe życie zmagała się ona z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym objawiającym się naprzemiennymi stanami depresji oraz euforii. Brała co prawda leki antydepresyjne, jednak niektóre z nich tylko pogarszały jej stan. Istnieje nawet teoria, że to źle dobrane medykamenty przyczyniły się do jej samobójstwa. Fakt pozostaje faktem – Plath miała za sobą kilka prób samobójczych oraz liczne epizody w klinikach i szpitalach psychiatrycznych.

Urodzona w 1932 roku w Stanach Zjednoczonych, Sylvia już jako dziecko objawiała talenty humanistyczne. Bardzo wcześnie nauczyła się czytać i pisać, w wieku ośmiu lat opublikowała swój pierwszy wiersz. Także w szkole nie miała sobie równych w dziedzinach humanistycznych. Po ukończeniu prestiżowego college'u, dzięki uzyskanemu stypendium wyjechała do Anglii, by odbywać tam studia. Tam poznała Teda Hughesa, poetę, z którym już po roku wzięła ślub. W 1960 roku Sylvia wydaje pierwszy tomik poetycki pt.: „The colossus”. W tym samym roku rodzi pierwsze dziecko – Friedę. Dwa lata później na świat przychodzi drugie dziecko – chłopiec Nicholas.

Małżonkowie często odbywali krótsze lub dłuższe podróże, pisali także ze zmiennym szczęściem. Twórczość Teda była w pewnych okresach doceniana częściej niż żony co wpędzało Sylvię w depresję i stany lękowe. Poetka wykładała także literaturę angielską na uniwersytecie. W 1962 roku małżonkowie zdecydowali się na separację. Jedną z przyczyn był romans Teda. Stan Sylvii stopniowo się pogarszał. Dręczona depresją zgłosiła się do kolejnego lekarza, który przepisał jej antydepresanty, na które była uczulona. Być może podanie ich przyczyniło się do popełnienia samobójstwa przez kobietę 11 lutego 1963 roku.

Sylvia Plath zaliczana jest do grupy poetów konfesyjnych – poetów, którzy tworzyli w latach '50 i '60 XX wieku, sam prąd natomiast można umiejscawiać już w drugiej połowie XIX wieku. Ich twórczość cechowała się indywidualizmem, osobistym spojrzeniem na problemy i poetyką wyznania. Poezja owa opierała się na akcie zwierzenia, nie miała charakteru uogólniającego, uniwersalnego, ale kładła nacisk na wyrażenie osobistej ekspresji.

Plath rzeczywiście tworzyła na gruncie codziennych doświadczeń oraz analiz swoich związków z otaczającymi ją ludźmi. Najpewniejszy dowód tej tezy znaleźć możemy w jej dziennikach, które pisała od dzieciństwa aż do śmierci. Najbardziej znany jest zbiór zapisków powstałych w latach1950-1962. Wiele spośród wierszy narodziło się właśnie na kanwie luźnych notatek w dziennikach. Czytając zapiski, poznajemy dylematy Sylvii dotyczące nauki, a następnie pracy na uniwersytecie, poznajemy perypetie związane z mężem i dziećmi, obserwujemy także heroiczne zmagania z chorobą psychiczną.

Innym znanym dziełem jest „Szklany klosz” będący autobiografią, której poetka nie sygnowała jednak własnym imieniem. Książka wydana została pod pseudonimem Victoria Lucas. Opowiada ona o przeżyciach młodej dziewczyny nie potrafiącej odnaleźć się w nowym mieście. Są to reminiscencje dotyczące pierwszych, najtrudniejszych lat studiów odbywanych przez Sylvię w Smith College.

Plath to przede wszystkim poetka. Jej najbardziej znane tomiki to: „Kolos”, „Ariel”, „Zimowe drzewa”. Na podstawie życia poetki powstał także film pt.: „Sylvia” z Gwyneth Paltrow w roli głównej.