Mario Vargas Llosa - biografia, życiorys

Mario Vargas Llosa stał się niezwykle popularny po tym, jak przyznano mu Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury w 2010 roku. Skierowało to oczy świata na literaturę peruwiańską.

Pisarz głównym tematem swoich dzieł czynił rozmaicie ujmowane wątki polityczne, co było skutkiem obracania się w takim środowisku od najmłodszych lat. Llosa urodził się w Peru w 1936 roku, jednak niedługo po urodzeniu wskutek rozwodu rodziców musiał przenieść się z matką do Boliwii. W niedługim czasie rodzice chłopca ponownie się zeszli i rodzina wróciła do Peru. Zarówno dziadek Mario, jak i ojciec pełnili ważne funkcje publiczne: pierwszy był honorowym konsulem Peru, drugi natomiast – politykiem w Limie. Przebywanie w towarzystwie mężów stanu kształtowało od dziecka osobowość chłopca, a także pozwoliło mu od podszewki poznać problemy nurtujące polityków. Znajdzie to wyraz w jego późniejszej twórczości, np. w powieści pt.: „Rozmowy w katedrze”.

Książka ta jest próbą przekrojowego spojrzenia na społeczeństwo peruwiańskie oraz demaskacją sposobów, za pomocą których rządy dyktatorskie zmieniały spojrzenie ludzi na świat. Wspomniana powieść uznawana jest za jedną z najlepszych w całej twórczości Llosy. Trzeba zauważyć, iż nie tylko treść, ale i forma są dla czytelnika dużym wyzwaniem. Pisarz czerpie bowiem z twórczości Joyce'a i Faulknera budując skomplikowany świat powieściowy, oparty na eksperymentach formalnych.

Mario wychowywany był w kulturze, dla której wzorzec mężczyzny jest bardzo ważny. Społeczności latynoskie, przywiązując wagę do postawy mężczyzny jako silnego, dominującego i stanowczego, z niechęcią odnosiły się do tych mężczyzn, którzy się owymi cechami nie wykazywali. Tworzenie literatury, jako zajęcie wymagające wrażliwości i uczuciowości, było – według nich – właściwe kobietom. Z tego względy chłopiec miał wielkie problemy, gdyż rodzina nie akceptowała jego pasji literackiej. Była w szoku, gdy wybrał nie tę szkołę, do której sami chcieli go posłać. Jeszcze większy skandal wywołał żeniąc się ze swoją, o trzynaście lat starszą, daleką ciotką. O tych wydarzeniach mówi zabawna powieść pt.: „Ciotka Julia i skryba”.

Jest to na poły autobiograficzne dzieło – miejsce pracy głównego bohatera jest odzwierciedleniem rzeczywistej siedziby Vargasa Llosy pracującego w radiu, a opisywana ciotka – podobnie jak prawdziwa żona pisarza – ma na imię Julia. Poza wspomnianym istnieje także drugi wątek powieści, związany z tytułowym skrybą, który stanowi punkt wyjścia do opisu ówczesnej sytuacji w Limie.

Mario Vargas Llosa pracował w różnych miejscach, aż wreszcie w 1959 roku wyjechał do Paryża, rozwiódł się ze swoją żoną, by poślubić inną krewniaczkę – tym razem kuzynkę. Dzieci będące owocem tego związku także zajmują się szeroko pojętą kulturą. Po pobycie w Paryżu Llosa osiadł w Londynie, gdzie wykładał literaturę iberoamerykańską, pisał swoje dalsze dzieła oraz zaczął interesować się życiem politycznym na emigracji, startował nawet w wyborach prezydenckich w Peru w 1990, jednak bez powodzenia.

Oprócz powieści, peruwiański pisarz znany jest także ze swoich audycji i słuchowisk radiowych, szkiców, felietonów, artykułów publicystycznych oraz rozmaitych programów telewizyjnych.  Inne jego dzieła to np.: „Szelmostwa niegrzecznej dziewczynki”, „Święto kozła”, „Miasto i psy”, „Pochwała macochy”, „Raj tuż za rogiem”.

Pisarz ten jest laureatem wielu nagród: oprócz wspomnianej Nagrody Nobla otrzymał także nagrodę Premio Nacional de Novela del Perú w 1967 roku, Nagrodę Księcia Austrii w 1986 roku, a także prestiżową Nagrodę Cervantesa w 1994 roku.