Henryk Sienkiewicz „Potop” - znaczenie tytułu powieści. Opracowanie

Tytuł powieści Henryka Sienkiewicza bezpośrednio nawiązuje do szwedzkiego najazdu na Polskę w latach 1655-60. Potop szwedzki był następstwem wielu wcześniejszych walk Rzeczypospolitej Polskiej oraz konfliktu polsko-szwedzkiego, zapoczątkowanego podczas rządów Zygmunta III Wazy i kontynuowanego przez Władysława IV. Najazdy Szwedów, trwające pięć lat, znacząco odbiły się na kondycji Polski, która podczas wojny poniosła ogromne straty materialne, kulturowe oraz ogromne straty ludnościowe.

Sam termin „potop” odnosi się do zjawiska o potężnej mocy. Polska od początku nie miała szans w starciu w wojskami szwedzkimi, które miały olbrzymią przewagę liczebną. Można powiedzieć, że żołnierze wrogiego narodu „spłynęli masywną falą” na Polskę, zatapiając i niszcząc wszystko po drodze.

Sienkiewicz w swojej powieści potop szwedzki opisał następująco:

„ …poseł przywiódł przed oczy potęgę szwedzką, o której szczęśliwe dni poprzednie pozwoliły prawie zapomnieć. Teraz na nowo przedstawiła się ona umysłom w całej swej grozie, której ulękły się przecież nie takie twierdze, nie takie miasta. Poznań, Warszawa, Kraków, nie licząc mnóstwa zamków, otworzyły swe bramy przed zwycięzcą; jakże mogła się obronić wśród powszechnego potopu  klęsk Jasna Góra?”

Henryk Sienkiewicz, nadając powieści tytuł „Potop”, chciał podkreślić ogrom tego zjawiska. Według wielu krytyków literackich tytuł niesie w sobie jeszcze drugie znaczenie. Autor zaznaczył, jak wielką rolę w wojnie odegrali zwykli ludzie, niezależnie od pochodzenia czy statusu społecznego. Mieszczanie, inteligencja, chłopi, szlachta i żołnierze – wszyscy stanęli w obronie ojczyzny. Na potop szwedzki Polacy odpowiedzieli swoim własnym potopem ludności. Mimo wielu porażek, dzięki odwadze i współpracy rodaków, udało się wyprzeć wojska szwedzkie z kraju. Potop zakończył się podpisaniem pokoju pomiędzy Polską a Szwecją 3 maja 1660 roku w Oliwie.