Władza - legitymizacja władzy - definicja, charakterystyka

W ogólnym ujęciu legitymizacja to uprawomocnienie jakiejś instytucji publicznej.  Według innej definicji legitymizacja to sytuacja w której organy władzy funkcjonują w przekonaniu o prawnym ukonstytuowaniu swoich rządów. 

Legitymizacja jest silnie związana ze społeczeństwem. To właśnie ono dokonuje zbiorowej akceptacji bądź odrzucenia autorytetu rządzących. 

Max Weber dokonał podziału legitymizacji na trzy typy w oparciu o rodzaje autorytetu. Wyróżnił on autorytet charyzmatyczny, autorytet tradycyjny oraz autorytet legalny. Legitymizacja poprzez charyzmę dokonuje się w związku z przekonaniem o szczególnych cechach osoby rządzącej. Wiąże się więc bezpośrednio nie z samą władzą, ale jej przedstawicielem. Autorytet tradycyjny wynika z tradycji, czyli przywiązania do tego, co istniało zawsze. Z kolei legitymizacja legalna związana jest z podstawą prawną i wiarą obywateli w obowiązujący system przepisów i wynikającym z niego tytułu do sprawowania władzy. 

Z kolei Dawid Easton wyróżnił trzy kryteria odnoszące się do legitymizacji władzy. Legitymizacja ideologiczna związana jest akceptacją głównych założeń oraz idei przez społeczeństwo. Legitymizacja strukturalna wiąże się z przyjęciem danego reżimu i panującego w nim norm. Natomiast legitymizacja personalna to akceptacja konkretnych osób sprawujących władzą. Wszystkie te elementy spełnione powinny być równocześnie w celu zapewnienie stabilności danego systemu. 

Legitymizacja szczególne znaczenie ma w monarchia (legitymizacja tradycyjna) oraz systemach rządzonych przez charyzmatyczną jednostkę (legitymizacja charyzmatyczna). W ustrojach demokratycznych legitymizacja wynika z wolnych wyborów w których przedstawiciele władzy wybierani są w sposób większościowy. Źródłem władzy staje się więc cały naród. 

W przypadku rządów niedemokratycznych jak na przykład w dyktaturze, przywódcy próbują doszukiwać się swojej legitymizacji w potrzebach poprawy jakości życia ludu, zaprowadzenia porządku oraz wprowadzenia sprawiedliwości, czyli ogólnie rozumianym interesie publicznym. Niektórzy powołują się także na tak zwaną sprawiedliwość dziejową.