Prawo - Świadek - definicja, obowiązki, przykłady. Świadek sądowy

Kodeks karny definiuje świadka jak osobę będąc świadkiem czynu, którego zdarzenie dotyczy. Jest to zatem ktoś, kto był obecny w danym miejscu w czasie danego zdarzenia. Definicja o charakterze procesowym natomiast mianem świadka określa człowieka zobowiązanego do złożenia wyjaśnień w trakcie postępowania. Dodatkowo świadkiem może być także specjalista (np. rzeczoznawca), mający do przekazania istotne dla sprawy informacje, a także osoba odpowiedzialna za przeprowadzenie wywiadu środowiskowego (np. pracownik socjalny). Możliwy jest także udział w sprawie jako świadków innych osób.

Zeznania świadka są rodzajem dowodu w prowadzonej sprawie. To, co zostanie powiedziane, może mieć ogromny wpływ na wynik postępowania. Przed przystąpieniem do faktycznego składania wyjaśnień, świadek zobowiązany jest złożyć przyrzeczenia dotyczące prawdomówności. Z obowiązku tego zwolnione są osoby poniżej 17 roku życia.

Zgodnie z prawem, w tym samym postępowaniu jedna osoba nie może być równocześnie świadkiem oraz: sędzią, oskarżycielem publicznym (prokuratorem), ławnikiem, protokolantem, tłumaczem i oskarżonym. Świadkiem może być natomiast oskarżyciel posiłkowy.

Osoba wezwana przez sąd jako świadek ma obowiązek stawienia się oraz złożenia odpowiednich zeznań. Zwolnieni z obowiązku udzielenia wyjaśnień są osoby najbliższe, to znaczy: małżonkowie, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie itd., a także osoby pozostające w stosunku przysposobienia (np. adoptowani), jak i ich małżonkowie oraz osoby pozostające we wspólnym pożyciu (czyli np. konkubina). Ci ostatni muszą jednak wykazać fakt trwałego związku. Zeznań nie musi składać także dziennikarz, jeśli dotyczy to jego obowiązku zachowania tajemnicy. Podobny przepis tyczy się osób duchownych oraz innych, zobowiązanych do zachowania tajemnicy (także adwokatów, lekarzy itd.).

Bez podania przyczyny świadek nie może jednak uchylić się od odpowiedzi, chyba że narażałaby ona na odpowiedzialność karną jego bądź osobę mu najbliższą.

Świadek może zażądać przesłuchania na rozprawie niejawnej (bez udziału publiczności).