Prawica - definicja, charakterystyka, przykłady

Tradycja i praktyka ukształtowały współczesną scenę polityczną tak, że umownie dzieli się  na prawicę, lewicę oraz centrum. Przynależność do danego obozu determinowana jest głównie przez linię programową oraz poglądy, jakie dana partia reprezentuje wobec swoich wyborców, a także w mniejszym stopniu, względami historycznymi.

Podział na prawicę oraz lewicę wywodzi się z drugiej połowy XVIII wieku, kiedy to w okresie wielkiej rewolucji francuskiej w Zgromadzeniu Narodowym konserwatywnie i tradycjonalistycznie nastawieni przedstawiciele arystokracji, szlachty oraz duchowieństwa zasiadali w zwartej grupie po prawej stronie sali, natomiast ich polityczni oponenci, czyli zwolennicy gruntownych reform politycznych i przemian społecznych zajmowali miejsca po stronie lewej. Taki stereotypowany podział poglądów przyjął się w latach późniejszych i przyczynił się do powstania umownego podziału sił politycznych w dynamicznie rozwijających się nowożytnych demokracjach parlamentarnych.

Podstawą ideologiczną partii uznawanych za prawicowe jest poszanowanie dla tradycji, religii oraz ukształtowanej wiekowo hierarchii społecznej. Nieodłącznym elementem ich linii programowej jest także szeroko rozumiany konserwatyzm, czyli wrodzona niechęć do przeprowadzania gruntownych reform o charakterze społecznym, gospodarczym oraz politycznym. Za prawicowe uważa się ponadto wszelkie ruchy o charakterze monarchistycznym, chadeckim oraz nacjonalistycznym, nie wyłączając uznawanych za skrajnie prawicowe ideologii, jak faszyzm, rasizm, szowinizm czy antysemityzm. Kręgi prawicowe, które ze względu na sferę gospodarczą lub ekonomiczną dopuszczają pewien zakres reform nazywa się centroprawicą. Prawica krytycznie odnosi się i zwalcza politycznie hasła reformatorskie głoszone przez lewicę, typu rewolucje klasowe czy laicyzacja, jednoznacznie opowiadając się za tzw. zasadami politycznego porządku wyższego.

Partie prawicowe występujące na całym świecie mają w swoich programach bardzo wiele wspólnych mianowników, jednak jednoznaczne przedstawienie uniwersalnych cech charakteryzujących prawicę jest praktycznie niemożliwe, bowiem w różnych środowiskach nacisk położony jest na różne kwestie. Najczęściej występującymi hasłami prawicowymi są: konserwatyzm światopoglądowy, sprzeciw wobec całkowitej równości społecznej, przywiązanie do własności prywatnej, poszanowanie dla religii, sprzeciw wobec interwencjonizmu państwowego oraz prób sztucznej regulacji rynku, a także całkowitej militarnej suwerenności państwa.