Polityka - definiowanie, charakterystyka

Jednoznaczne zdefiniowanie terminu „polityka” jest praktycznie niemożliwe ze względu na mnogość aspektów i różnorakich ujęć, w kategoriach których można go rozpatrywać. Przez wieki rozwoju filozofii znaczenie polityki zmieniało się bardzo wiele razy, w zależności od epoki i panujących w niej poglądów.

Samo słowo „polityka” wywodzi się jeszcze z starożytnej Grecji, gdzie w taki właśnie sposób (gr. „politika”) określano ogół powinności i zobowiązań każdego mężczyzny wobec miasta-państwa, w którym zamieszkiwał. Należały do nich m. in. obowiązek uczestnictwa w zgromadzeniach, wiecach, wyborach, posiedzeniach sądu, a w razie nominacji pełnienie funkcji publicznej w interesie wspólnoty i dobra zbiorowości obywateli polis. Nowożytne rozumienie polityki pochodzi zatem bezpośrednio od antycznych wzorców greckich, z tym jednak zastrzeżeniem, iż w kulturze zachodnioeuropejskiej zaadaptowane zostało do odmiennego kontekstu społeczno-politycznego. Zyskało tym samym nowe treści, które wynikały z konieczności przystosowania definicji do drastycznie różniącej się rzeczywistości. Oznaczały odmienne główne założenia polityki, czyli sprawiedliwość, wolność,  bezpieczeństwo, a także odmienne podmioty ją wykonujące (partie, związki, państwa), odmienne sfery działania, czyli gospodarka, stosunki społeczne, kultura oraz nowatorskie techniki jej uprawiania (dyplomacja, integracja, kompromis).

W minionych stuleciach polityka rozumiana była przez poszczególnych myślicieli w różny sposób. Starożytny filozof Platon zdefiniował politykę jako realizację idei czynienia dobra, natomiast Arystoteles dodał jeszcze, iż winna dążyć do osiągnięcia powszechnego szczęścia. Z kolei żyjący w czasach nowożytnych Niccolo Machiavelli ujął politykę w sposób bardziej pragmatyczny nazywając ją dążeniem do zdobycia, zachowania i umocnienia się u władzy, którą to myśl rozwinęli w XVI wieku francuscy myśliciele określając politykę dodatkowo jako próbę zaprowadzenia i utrzymania stanu pokoju społecznego. W kontekście społecznym rozpatruje się jednak politykę w sposób nieco odmienny. Według rozumowania Maksa Webbera polityka to dążenie do udziału we władzy lub wywierania wpływu na podział władzy. Ze względów praktycznych przyjęto ponadto za obowiązujący podział polityki na odrębne sfery życia politycznego, czyli: normy prawne i instytucje państwowe, interes zbiorowy oraz realizację zadań.