Porządek prawny UE - charakterystyka

Porządek prawny Unii Europejskiej jest ustalony na podstawie kilku dokumentów. Przede wszystkim swoje korzenie Unia Europejska zawdzięcza tzw. prawom pierwotnym.

Prawo pierwotne jest prawem wspólnotowym, które zostało przyjęte przez państwa unijne, które należą do wspólnoty unijnej.  Porządek prawny Unii Europejskiej składa się z pierwotnego prawa, pochodnych (wtórnych) źródeł prawnych i umów międzynarodowych a także umów zawieranych bezpośrednio przez państwa członkowskie. 

Prawo wspólnotowe jest prawnym porządkiem w Unii Europejskiej.  Prawo pierwotne cechują postanowienia z traktatu z Maastricht z 1992 r., prawo wtórne polega na traktacie z Lizbony. 

Oprócz tego Unia Europejska swój charakter prawny przejawia w dyrektywach, rozporządzeniach, decyzjach, sankcjach itd. Porządek prawny opiera się więc na aktach prawnych, które normują stosunki unijne we wspólnocie. 

Prawo pierwotne Unii Europejskiej oscyluje wokół traktatów założycielskich

- traktat paryski z 1951 r.

- traktatów rzymskich z 1957 r.

- traktat z Maastricht z 1992 r.

Oraz z Konstytucji dla Europy powołanej w 2004 r. 

Prawne etapy formowania się Unii Europejskiej to przede wszystkim :

- Traktat o ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali w Paryżu w 1951 r.

- Traktat o ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej w Rzymie w 1957 r.

- Traktat o Europejskiej Wspólnocie Energii Atomowej w Rzymie 1957 r. 

Porządek prawny UE reguluje takie kwestie jak obywatelstwo UE, wolność i własność prywatną obywateli, stosunki między państwami członkowskimi oraz reguluje stosunki z przyszłymi członkami unijnymi, którzy do Unii mają dopiero zamiar przystąpić. 

Prawo wspólnotowe jest niezależnym system opartym na mocy traktatów międzynarodowych, które podpisały państwa członkowskie. 

Unia Europejska składa się z trzech filarów:

I Filar – Wspólnota Europejska

II Filar – Wspólna polityka bezpieczeństwa i zagraniczna

III Filar – Współpraca w dziedzinie sprawiedliwości i spraw wewnętrznych

Dorobkiem Unii Europejskiej jest porządek prawny ustanowiony na bazie prawa wspólnotowego, polityki wspólnotowej, prawa zwyczajowego i na bazie orzecznictwa ETS  (Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości)

Porządek prawny Unii Europejskiej to przede wszystkim porządek demokratyczny oparty na tradycji wolnościowej i liberalnej, z zachowaniem konserwatywnych podejść w wielu kwestiach.