Kapitalizm a liberalizm - porównanie

Liberalizm jest ideologią skupiającą się  głównie na polityce. Z kolei kapitalizm odnosi się do systemu gospodarczego. Jedną z „gałęzi” liberalizmu jest koncentrujący się na założeniach ekonomicznych liberalizm gospodarczy. Założenia obu tych  teorii są w wielu aspektach zbliżone.
Głównym hasłem i wartością nadrzędną liberalizmu jest wolność. Do tej samej wartości odwołuje się kapitalizm. Obie ideologie podkreślają ludzki indywidualizm, niezależność jednej jednostki od drugiej.

Liberalizm dobitnie odrzuca wszelkie założenia kolektywistyczne, czyli podkreślanie roli wspólnoty i stawianie jej nad jednostką. Podobnie kapitalizm – bardziej skupia się na jednostce i jej dążeniach niż na zbiorowości. Kolektywizm charakterystyczny był dla poglądów socjalistycznych, gdzie wszyscy za cenę rzekomej równości podlegali standaryzacji.

Teorie podobnie postrzegają także kwestie prawa. Liberalizm zakłada jak najmniejsze krępowanie jednostki przez przepisy. Analogicznie: kapitalizm kwestie prawne przenosi na grunt gospodarczy, zaznaczając minimalną regulacje prawną gospodarki. Według zwolenników tej ideologii rynek ma zdolności samoregulacyjne, głównie poprzez prawo podaży oraz popytu. Interwencja państwa powinna być więc jak najmniejsza, a co za tym idzie, władza nie powinna tworzyć przepisów zbyt głęboko wpływających na gospodarkę. Rola państwa powinna ograniczać się do zapewnienia obywatelom bezpieczeństwa wewnętrznego oraz zewnętrznego. Dodatkowo władze mają zająć się aspektami życia, które nie mogą być regulowane ani wypełniane przy pomocy prywatnego kapitału.

W kapitalizmie przede wszystkim zakłada się brak ograniczeń w postaci zezwoleń i koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej. Jednak zarówno liberalizm, jak i kapitalizm w czystej postaci nie istnieją. Co za tym idzie – w odniesieniu do powyższych założeń – mimo wykluczeń teoretycznych gospodarka prowadzona w sposób kapitalistyczny czasem zakłada potrzebę uzyskania przez przedsiębiorców pewnych zezwoleń.