Preferencje wyborcze, poglądy polityczne - definicja, charakterystyka, przykłady

Pojęcie preferencji wywodzi się z teorii nauk ekonomicznych, ale jest ono na tyle elastyczne, że jego znaczenie przybiera różne formy, w zależności od dziedziny w której znajduje się jego zastosowanie. Ogólnie rzecz biorąc, preferencje zwykle odzwierciedlają i formalizują osobiste gusty, nie dotyczą względów ekonomicznych, a jedynie odczuć subiektywnych, np. poziomu zadowolenia, satysfakcji lub szczęścia. Indywidualne preferencje ułatwiają dokonywanie wyborów w sytuacji kiedy występuje kilka różnych alternatyw.

Podobnie sprawa wygląda kiedy preferencje odnoszą się do sfery polityki. Ustrój demokratyczny daje obywatelowi możliwość nieskrępowanego dokonywania wyborów opcji politycznych, które w danym momencie najbardziej mu odpowiadają. Nie ważne są motywy, jakimi kieruje się wyborca – mogą być natury ekonomicznej, historycznej, pragmatycznej lub nawet towarzyskiej – poglądy polityczne są kwestią na wskroś indywidualną i subiektywną.

W okresach poprzedzających wybory parlamentarne, bądź prezydenckie, często przeprowadzane są badania preferencji wyborczych, czyli tzw. sondaże, którymi zajmują się specjalne ośrodki badania opinii publicznej. Uzyskane w ten sposób dane dają pewien przybliżony obraz wyników, których można się spodziewać w czasie zbliżających się wyborów, jednak nie zawsze pokrywają się z nimi w całości.

Poglądy polityczne każdej jednostki społecznej są determinowane przez bardzo dużą liczbę czynników, które w sumie pozwalają określić indywidualne preferencje wyborcze. Startujące w wyścigu do władzy partie polityczne dzielą się na liberalną lewicę, konserwatywną prawicę oraz zróżnicowane centrum – podział ten stanowi podstawę kształtowania się preferencji wyborczych na scenie politycznej. Każdy obywatel ma prawo opowiedzieć się podczas wyborów po jednej z stron według własnego uznania, sumienia oraz poglądów. Wskazanie przez niego konkretnej alternatywy jest właśnie określeniem jego indywidualnych preferencji wyborczych.

Dzisiaj w Polsce występują rozmaite stereotypy, które funkcjonują w społeczeństwie od pokoleń, kształtują preferencje wyborcze i polityczne Polaków. Przykładem takiego schematu jest np. sytuacja, kiedy przedstawiciele danej rodziny w przeszłości aktywnie związani byli z kręgami niepodległościowymi i opozycyjnymi w okresie PRL-u. Z racji wyznawanych wartości moralnych oraz względów historycznych, w znakomitej większości opowiadają się oni za partiami prawicowymi, które w programach eksponują poszanowanie tradycji, kultury polskości i religii. Z drugiej strony jednak głównie młodzi ludzie, którzy w większym stopniu niż ich rodzice wychowywani zostali w duchu tolerancji i według tzw. nowoczesnego modelu rodzicielstwa, częściej skłonni są popierać partie lewicowe, których programy polityczne są bardziej bliskie ich sposobom postrzegania rzeczywistości polityczno-społecznej.