Lewica w Polsce - charakterystyka, przykłady

W XIX wieku, zgodnie z ogólnoeuropejskim trendem, ukształtowała się wyrazista lewica o charakterze nacjonalistycznym i socjaldemokratycznym, która odegrała bardzo znaczącą rolę w odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku. W kolejnych dziesięcioleciach partie lewicowe, takie jak Polska Partia Socjalistyczna czy Komunistyczna Partia Polski, odcisnęły swoje wyraźne piętno na najnowszej historii państwa polskiego. Największe znaczenie na scenie politycznej w Polskiej lewica miała podczas rządów komunistyczncyh. Monopol na sprawowanie władzy trwał przez prawie pół wieku. Państwa ogarniete komunizmem zmieniały swoje nazwy, Rzeczpospolita Polska była wówczas Polską Republiką Ludową. Po zwycięstwie ruchu solidarnościowego nad władzą komunistyczną, na przełomie lat 80. i 90. XX wieku partie lewicowe zostały zdegradowane do roli jednej z wielu opcji politycznych w kształtującej się na nowo polskiej demokracji parlamentarnej, co nie oznaczało w cale braku wymiernych sukcesów w wolnych wyborach.

Współcześnie polska lewica przechodzi swoisty kryzys, bowiem w praktyce życia politycznego jej udział w sprawowaniu władzy ograniczył się do istnienia mniejszościowego Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Inne partie o poglądach lewicowych: Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej czy Unia Pracy, które w ostatnich latach przejściowo były liczącymi się siłami na scenie politycznej, obecnie nie odgrywają większego znaczenia.

Politolodzy wyrażają opinie o statusie dzisiejszej lewicy na polskiej scenie politycznej, mianowicie, że jedyna partia reprezentująca lewicę – Sojusz Lewicy Demokratycznej – ma charakter demagogiczny i populistyczny. Dzieje się tak dlatego, iż w jego dokumencie programowym bardzo wiele jest pięknych, górnolotnych haseł, np.: „państwo bez biedy i bezdomności”, „państwo dobrobytu”, „władza publiczna oparta na zaufaniu do obywateli”, które jednak poza oddziaływaniem na wyobraźnię wyborcy nie wnoszą zbyt wiele do ich pragmatycznego programu politycznego. Podstawa ideologiczna działania polityków SLD pozostała niezmieniona od lat, bowiem proponują atrakcyjny dla wyborców program reform, który jednak nie do końca jest możliwy do spełnienia. We wspominanym programie politycznym znajduje się również szereg haseł typowych dla partii lewicowych, jak jednoizbowy parlament, ingerencja państwa w gospodarkę, jak również ochrona praw pracowniczych, równouprawnienie kobiet i mężczyzn oraz poparcie dla kwestii antykoncepcji, aborcji i zabiegów in vitro.

Większość z tych postulatów wygląda wręcz kontrastowo z propozycjami programowymi rządzącej prawicy, jednak w rzeczywistości, w której wyraziste i jednoznaczne ideowo programy wyborcze częściej są zastępowane przez uniwersalne hasła, które mają umożliwić jedynie dojście do władzy i jak najdłuższe jej sprawowanie, należy mieć na uwadze, iż w każdym momencie w razie wystąpienia odpowiednich okoliczności mogą zostać poddane korektom.