Budżet Unii Europejskiej - zasady ustalania budżetu

Budżet Unii Europejskiej tworzony jest w oparciu o osiem zasad.

Pierwszą z nich jest zasada powszechności. Druga dotyczy dokładności oraz jedności budżetu, zgodnie z nią wszystkie wydatki oraz dochody muszą być zawarte w jednym dokumencie, natomiast planowane wydatki nie mogą przekraczać planowanych dochodów.  Trzecia zasada – zasada doprecyzowania – nakazuje odpowiednie uporządkowanie budżetu (według rodzaju, jednostek odpowiadających za realizację oraz celu). Kolejna zasada związana jest z planowaniem wszystkich operacji budżetowych na cały rok budżetowy. Piąta zasada równowagi zabronia udzielania pożyczek, działań prowadzących do deficytu. Nakazuje ona wyrównanie sumy dochodów i sumy wydatków. Szósta zasada wprowadza walutę rozliczeniową - euro. Wcześniej w ustalaniu budżetu używany był dolar amerykański, następnie frank belgijski. W latach 1979 – 1998 funkcjonowała jednostka zwana ECU (ang. European Currency Unit). Zasada przejrzystości budżetu nakazuje publikacje szczegółowego budżetu oraz sprawozdań odnoszących się do jego wykonania. Ostatnia zasada głosi należyte zarządzanie finansami zobowiązując tym samym instytucje oraz kraje Unijne do dbania i o odpowiednie wykonanie budżetu.

Procedura budżetowa regulowana jest przez Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komisja Europejska przygotowuje wstępny projekt budżetu do końca czerwca. Do końca sierpnia zestawienie to przedstawia Radzie Unii Europejskiej. Rada pracuje nad budżetem, konsultuje z Komisją ewentualne poprawki i do 5. października dostarcza budżet Parlamentowi Europejskiemu. Ten w ciągu 45 dni ma czas na podjęcie decyzji o zgodnym przyjęciu budżetu, co jest jednoznaczne z jego uchwaleniem. Jeśli Parlament zdecyduje się na wprowadzenie poprawek do budżetu przeprowadza się czytania i powrót do pracy Rady.

Istnieje także możliwość zażądania przez Parlament Europejski wprowadzenia nowego projektu budżetu przez Radę Europejską. Do czasu uchwalenia budżetu wydatki Unii ustalane są w oparciu o budżet zeszłoroczny. Miesięczne wydatki powinny być równe 1/12 wydatków roku poprzedzającego.