Propaganda nazistowska - charakterystyka, omówienie

Propaganda stała się nieodłącznym elementem gry politycznej już w XIX wieku, kiedy to krystalizowały się pierwsze w pełni demokratyczne rządy parlamentarne, a wiodącą rolę w kształtowaniu opinii publicznej zaczęły odgrywać media. W pierwszej połowie XX wieku, kiedy lata swojego największego rozkwitu przeżywały ideologie totalitarne, tj. komunizm czy faszyzm, propaganda stała się jednym z najważniejszych narzędzi, dzięki którym zyskały one szerokie poparcie społeczne. Szczególne znaczenie odegrała w budowaniu politycznego zaplecza dla nazistów niemieckich.

Pierwsze zorganizowane, prowadzone przez nazistów, działania o charakterze propagandowym łączą się już z powstaniem NSDAP i początkowym okresem jej działalności, kiedy to w latach dwudziestych XX wieku była tylko jedną z wielki partii na niemieckiej scenie politycznej. W celu pozyskania sobie szerokiego poparcia w społeczeństwie niemieckim, ideologowie NSDAP najpierw skupili swój potencjał propagandowy na chwytnych wówczas hasłach odnoszących się do sfery socjalnej, czyli reformach społecznych oraz zasiłkach, a pierwszorzędne w ich programie kwestie narodowe, antysemickie i rewizjonistyczne zostały wówczas tymczasowo zepchnięte na drugi plan. Słuszne wydaje się więc stwierdzenie, iż to nie żądza rewanżu za traktat wersalski oraz twarda segregacja rasowa, a właśnie populistyczna propaganda socjalna, dała nazistom w perspektywie następnego dziesięciolecia pierwszoplanową rolę w niemieckiej polityce. Po dojściu do władzy Hitlera i zmonopolizowaniu rządów w Niemczech, NSDAP skierowało żądło swej agresywnej propagandy przeciwko Żydom oraz imperialistom zachodnim.

Od roku 1933 z nazistowską propagandą jednoznacznie kojarzony był jeden człowiek, Joseph Goebbels – najbliższy współpracownik Hitlera, minister propagandy, oświecenia publicznego i informacji. To on w głównej mierze odpowiadał za upowszechnienie ideologii nazistowskiej oraz umacnianie totalitarnego charakteru rządów Hitlera, wokół którego udało mu się nawet wykreować swoisty kult jednostki. Goebbels na swoim rzemiośle znał się doskonale – był świetnym mówcą, zręcznie posługiwał się prasą, filmem oraz radiem, dzięki monopolowi na informacje, umiejętnie kształtował nastroje społeczne, a także organizował wymowne wiece i parady, które przysparzały nazistom wielu zwolenników. To jemu w dużej mierze Hitler zawdzięczał swój ogromny medialny i polityczny sukces.

Kiedy klęska hitlerowców w wielkiej wojnie stawała się co raz bardziej realna, a do wschodnie granicy niemieckiej zbliżała się potężna Armia Czerwona, Joseph Goebbels został przez fuhrera obarczony niełatwym zadaniem przygotowania Niemców na ostateczne starcie z wrogiem już na ojczystym terenie. Po raz kolejny wówczas sprawnie przeprowadzona akcja propagandowa przyniosła nazistom oczekiwane rezultaty. Na poczet jej sukcesów zaliczyć można np. funkcjonujący do samego końca wojny zarówno w społeczeństwie niemieckim, jak i wśród dowództwa państw alianckich mit o rzekomo cudownej niemieckiej broni (niem. Wunderwaffe), której to użycie w ostatnim etapie walk przechyli ostatecznie szalę zwycięstwa na korzyść III Rzeszy.