Prawo zwyczajowe - zwyczaj - porównanie

Prawo zwyczajowe jest prawem, które charakteryzuje się zbiorem ustalonych i utrwalonych reguł obowiązujących w społeczeństwie. Prawo zwyczajowe powstało na drodze konsensusu społecznego i ustalenia zasad, które normowały stosunki i relacje między ludźmi na danym terytorium. Źródłem prawa zwyczajowego jest zwyczaj (obyczaj), który obowiązywał w danej społeczności, z czasem stawał się wykładnią prawa niepisanego, a prawo to było akceptowane przez większą zbiorowość. Zwyczaj stał się podstawą norm prawnych. 

Prawo zwyczajowe oparte na zestawie zwyczajów społecznych obowiązuje do dzisiaj w sądownictwie i wielokrotnie wyroki wydawane są w oparciu o zwyczaj społecznych będący podstawą prawną. 

Zwyczaj jest ustalonym zachowaniem w większej zbiorowości społecznej. Jest on podstawą, która w czasach starożytnych gwarantowała bezsporną realizację danego zagadnienia czy też problemu. Zwyczaj odegrał też bardzo ważną rolę w formowaniu się prawa międzynarodowego. Pierwsze kształtujące się zwyczaje i zasady stawały się systemem norm i praw, wartości, które dla społeczeństwa były najważniejsze, a ich przestrzeganie było niezbędnym czynnikiem, który pozwalał na życie we wspólnocie. 

Taki system musiał z czasem doprowadzić do wprowadzenia prawa, które zostało spisane i którego przestrzegania zaczęły pilnować wyznaczone instytucje, takie jak szeryf, policja, sądy itd. 

Prawo zwyczajowe powstało więc na drodze syntezy różnego rodzaju zwyczajów i norm społecznych. Takie prawo korzystało z tych najbardziej optymalnych zwyczajów i do dnia dzisiejszego sądownictwo korzysta z prawa zwyczajowego, które weszło w kanon prawa powszechnie obowiązującego. 

Zgodnie z socjologiczną definicją zwyczaj był sposobem zachowania się jednostek i działania wedle ściśle przyjętych zasad. 

Prawo zwyczajowe opierało się na zwyczajach takich jak np. kara śmierci za morderstwo, powszechny dostęp do broni itd.