Algieria - wojna domowa w Algierii - opracowanie

Wojna domowa w Algierii była konfliktem wewnętrznym, odbywającym się w latach 1991-2002, który kosztował życie ponad 150 tysięcy algierskich obywateli; szacuje się, że liczba ofiar wynosi od 150 tysięcy do 200 tysięcy.

Przyczyną wybuchu wieloletniej wojny domowej był konflikt między fundamentalistami islamskimi a legalnym rządem Algierii. Rozpoczął się on w momencie, gdy w 1991 roku wybory parlamentarne wygrała radykalnie islamistyczna partia Islamski Front Wyzwolenia (FIS). Dotychczas sprawujący władzę prezydent Szadli Bendżedid, złożył rezygnację, a jego uprawnienia zostały przejęte przez 5-osobowy Najwyższy Komitet Państwowy (NKP), który bojąc się przejęcia władzy przez fundamentalistów, anulował drugą turę wyborów. Co więcej – tysiące działaczy Muzułmańskiego Frontu Ocalenia zostało aresztowanych, doszło do krwawych starć demonstrantów FIS z policją i wojskiem. W lutym NKP wprowadził stan wyjątkowy, a miesiąc później rozwiązał FIS. Spowodowało to wystąpienie Zbrojnej Grupy Islamskiej, która rozpoczęła walkę z rządem (szczególnie w miastach, ponieważ w górach działał Islamski Ruch Zbrojnych).

W kolejnych latach nasilały się działania zbrojne po obu stronach konfliktu, dochodziło do licznych zamachów bombowych i akcji terrorystycznych, mających na celu destabilizację państwa i zastraszenie ludności. Żadna ze stron nie uzyskiwała jednak oczekiwanej przewagi, a to zmusiło władze Algierii do szukania porozumienia z fundamentalistami islamskimi. Generał Liamin Zerual, mianowany w 1994 roku prezydentem Algierii, był rzecznikiem dialogu między zwaśnionymi stronami, mimo to – następowała dalsza eskalacja konfliktu. Jesienią 1994 Zbrojna Grupa Islamska zmieniła taktykę i z bezpośrednich konfrontacji z wojskami rządowymi zdecydowała się dokonywać mordów ludności cywilnej.

W 1995 r., mimo destabilizacji państwa, odbyły się wybory prezydenckie, w których zwyciężył gen. Zerual. Nadal próbował on porozumieć się z islamistami, co jednak nie przynosiło oczekiwanych skutków. W 1997 roku miały miejsce wybory parlamentarne, w których zwyciężyło prorządowe ugrupowanie – Narodowe Zgromadzenie Demokratyczne. Nowy rząd wysunął propozycję współpracy i dialogu z islamistami (jednocześnie cały czas trwały bombardowania i rzezie ludności cywilnej).

Widząc jałowość swych starań, gen. Zerual zdecydował się ustąpić z urzędu i rozpisać nowe wybory – w 1999 r. wygrał je Abdelaziz Bouteflika, który rozpisał referendum narodowe w sprawie pojednania. Przy ponad 90% poparciu obywateli, zaistniała szansa na zakończenie wojny, jednakże w kolejnych latach prezydentowi nie udawało się realizować postulatów opozycji ani reagować na terror Zbrojnej Grupy Islamskiej.

W 2005 r. miało miejsce kolejne referendum, które stało się podstawą powolnego słabnięcia działań zbrojnych, do 2011 r. w Algierii trwał jednak stan wyjątkowy.