Chrześcijańska demokracja, chadecja - geneza, przedstawiciele, program

Chrześcijańska demokracja, potocznie zwana chadecją, to nurt polityczny, którego początki sięgają XIX w. Chadecja była reakcją na wzrost znaczenia myśli socjalistycznej i ateistycznej. Ateizm i socjalizm w owym czasie bardzo agresywnie wypierał naukę katolicką, co zmusiło myślicieli katolickich do defensywy.

Socjalizm laicyzował społeczeństwo i głosił wartości niezgodne z etyką chrześcijańską. Wartości moralne wypływać mają z etyki chrześcijańskiej i są one niepodważalne. Nie mogą ulec zmianie czy zapomnieniu, są ponadczasowe.

Początki chrześcijańskiej demokracji to okres ruchów społecznych w Louvain, gdzie zaczęto publikować prace antyateistyczne. Nazwa chrześcijańska demokracja po raz pierwszy pojawiła się za sprawą księdza Antoine’a Pottiera. Przyjął tę nazwę również Papież Leon XIII.

Kościół katolicki tracił wpływy wśród społeczeństwa, socjalizm bardzo mocno atakował dogmaty katolickie. Chadecja stworzyła swój własny program polityczny i społeczny. Najważniejsza była rodzina i wspólnota lokalna. Ustrojem politycznym była demokracja, promowali solidaryzm społeczny, a w gospodarce społeczną gospodarkę rynkową.

Chadecja po drugiej wojnie światowej zmieniła nieco program. Chadecja zmieniając oblicze, zaczęła promować siebie jako organizację ponadwyznaniową, a do swoich szeregów przyjmowała ludzi i grupy często niechrześcijańskie.

Podstawą działalności chadecji była etyka chrześcijańska, która zrezygnowała z religii. Kierując się w polityce etyką chrześcijańską, rozpoczęto próbę doskonalenia społeczeństwa na zasadzie solidaryzmu społecznego. Chadecja nie żąda połączenia państwa i religii, jest gotowa zaakceptować rozłam kościoła i państwa, ponieważ - według chadeków -  te dwie instytucje prezentują całkowicie różne programy i wartości.

Chrześcijańska demokracja zdobyła ogromne poparcie i cieszy się dzisiaj dzisiaj wielu krajach Europy niesłychaną popularnością. Stopniowo jednak traci swój pierwotny buntowniczy charakter na rzecz  ambicji politycznych.

Chadecja bardzo widoczna jest w Europie Zachodniej, we Włoszech jest to CDU i CCD – Centrum Chrześcijańsko-Demokratyczne, w Holandii mamy CDA - Apel Chrześcijańsko-Demokratyczny itd.