Kolonie europejskie na świecie w XVII wieku - opracowanie zagadnienia

Portugalia i Hiszpania stały się w XVI w. potęgami kolonialnymi, fakt ten nie przyczynił się jednak do ich trwałego rozwoju.

Łatwość uzyskiwania ogromnych ilości złota i srebra spowodowała, że kraje te mogły kupować i sprowadzać dla siebie towary z całego świata. Ponieważ główna prowincja Hiszpanii – Kastylia – miała niewielkie tradycje handlowe i przemysłowe, gdyż do końca XV w. tymi dziedzinami działalności gospodarczej zajmowali się głównie Arabowie i Żydzi, handel kolonialny i operacje finansowe prowadzili Genueńczycy, Holendrzy oraz południowoniemieckie domy bankowe. Bogactwa kolonii skupiły się w rękach króla, grandów hiszpańskich i wielkich finansistów. Gdy u schyłku XVI w. pojawiły się pierwsze oznaki kryzysu imperium hiszpańskiego, pisano iż Hiszpania zbyt łatwo uwierzyła w to, że bogactwo rodzi się z posiadania złota i srebra, a nie z ciężkiej pracy.

Inaczej ukształtowała się sytuacja gospodarcza w państwach Europy Zachodniej, które początkowo nie prowadziły ekspansji kolonialnej. Francuzi, Anglicy, Holendrzy poza próbami penetracji nie zajętych jeszcze terytoriów, uprawiali korsarstwo, próbując odebrać Portugalczykom i Hiszpanom skarby wiezione z innych kontynentów.

Koloniami w Ameryce zarządzała z Madrytu Rada Indii podległa królowi. Wykonawcami jej postanowień i reprezentantami korony hiszpańskiej byli wicekrólowie w Nowej Hiszpanii i Nowej Kastylii. Dla Portugalii i Hiszpanii budowa kolonialnych imperiów wiązała się z poważnym ubytkiem ludności. Do kolonii wyjeżdżało rocznie kilka tysięcy ludzi – w XV i XVI w. byli to przeważnie samotni, młodzi i energiczni mężczyźni. W efekcie w koloniach nastąpiło mieszanie się ras. Podbój Ameryki i zdominowane przez Europejczyków handlu z Czarną Afryką oraz Indiami spowodowało napływ do Starego Świata masy kruszców, nowych roślin spożywczych, jakimi były kartofle i kukurydza, a także używek, takich jak na przykład kawa, kakao, herbata i tytoń.