Powstania narodowe w Polsce - powstanie listopadowe, powstanie styczniowe, powstanie krakowskie

Ocena powstań narodowych jest rzeczą o tyle trudną, iż musi budzić kontrowersje. Nie można bowiem zająć stanowiska w tej sprawie bez wartościowania koncepcji na podstawie wiedzy, której główni aktorzy wydarzenia byli pozbawieni. Tym niemniej można dokonać różnicowania ze względu na szanse i znaczenie powstań. 

Powstanie listopadowe było pierwszym tak wielkim zrywem narodu polskiego pod zaborami. Sytuacja międzynarodowa wydawała się sprzyjająca. Francja tonęła w kolejnych rewolucjach, do powstania szykowała się Belgia. W Polsce rozrastała się opozycja konspiracyjna składająca się z ludzi, którzy stracili nadzieję na rozszerzanie autonomii. Niezwykle istotną rolę pobudzającą odegrała również ideologia romantyczna, wszakże sam wybuch był dziełem najbardziej podatnej na piękne idee młodzieży.

W Noc Listopadową do walki rzucili się głównie porucznicy i podchorążowie, generałowie i cała wyższa kadra oficerska była bardzo sceptyczna wobec pomysłów młodszych kolegów. I właśnie postawa wyższej kadry i dowódców powstania zadecydowała o losach całego przedsięwzięcia. Ludzie odpowiedzialni nie potrafili podjąć jednoznacznych decyzji. Z jednej strony, znając możliwości militarne strony rosyjskiej, wiedzieli,...