Karol Wielki - biografia, życiorys

Karol Wielki przyszedł na świat 2 kwietnia pomiędzy 742 a 747 rokiem, królował Frankom i Longobardom, od 800 roku pełnił funkcję cesarza Imperium Rzymskiego. Był synem Pepina Krótkiego, króla Franków w latach 751–768 oraz Bertramy z Laon, córki hrabiego Laon. Miał brata, Karlomana.

Po śmierci ojca w 768 roku władza przypadła dwom synom władcy. Tego samego roku Karol został koronowany na króla w Noyon 9 listopada 768 roku. Pierwszą wyprawą wojenną, którą dowodził, był wypad przeciwko Akwitańczykom. Kiedy w 771 roku umarł jego brat, całość władzy przeszła w ręce Karola, który miał ją sprawować przez kolejne cztery dekady.

Karol zwany Wielkim ze względu na sukcesy militarne oraz gospodarcze, jak i nieprzeciętny wzrost, miał około dziewiętnaściorga dzieci. W trakcie swego życia poślubił pięć kobiet. Pierwszą z nim była Himiltruda (ślub – 766 rok), z którą doczekał się syna Pepina Garbatego; kolejną Gerperga, królewska córka władcy Longobardów, potem zaś: Hildegarda  (771), która obdarowała Karola dziewięciorgiem potomków, w tym Ludwika Pobożnego, następcę tronu cesarskiego; Fastrada, czwarta żona (784), córka hrabiego, matka dwojga królewskich dzieci oraz ostatnia - Luitgarda.

Reszta potomstwa Karola Wielkiego pochodziła z nieślubnych związków, prawdopodobnie doczekał się kilkorga dzieci z romansów, których nie udało się ustalić.

W trakcie panowania Karol Wielki nie zaprzestawał prowadzenia wojen, uczestniczył w pięćdziesięciu czterech wyprawach. Bardzo często odbywały się one pod osobistym przewodnictwem króla. Jego brawura i skuteczność w działaniu uświetniły go mianem najwybitniejszego z władcy frankońskich. Do jego przeciwników, przeciwko którym wystąpił zbrojnie należeli: Sasi zmuszeni do przyjęcia wiary chrześcijańskiej; Longobardowie ujarzmieni ok.774 roku; Arabowie na terenie Hiszpanii (778 – 801); Bawarowie (opanowanie w 778 roku), Awarowie (podbici w 795 roku) oraz Słowianie połabscy, którzy od tego czasu  pozostawali pod zwierzchnictwem Karola. Kiedy kończył on swoje panowanie, ogrom jego mocarstwa sięgał około miliona kilometrów kwadratowych. Za czasów największego rozrostu w skład tych terytoriów wchodziły: Francja (z wyłączeniem Bretanii), Belgia, Holandia, Austria, Szwajcaria, zachodnie Niemcy, północna część Włoch oraz północno-wschodnie grunty Hiszpanii, a także Baleary. Monarchia Franków rozrastała się nieustannie poprzez podboje. Również posunięciom dyplomatycznym zawdzięczał Karol Wielki swoje sukcesy, dzięki czemu jako władca cieszył się szacunkiem w Europie oraz na terenie własnego państwa. O swoje terytorium dbał pieczołowicie – przyczyniał się do rozwoju oświaty, nauki oraz kultury. Zwrócono uwagę na gramatykę języka Franków i przywrócono rangę frankijskim nazwom. Za jego panowania nastąpił tzw. „renesans karoliński”. Stał się inspiratorem „uniwersalizmu carskiego”.

Karol Wielki podzielił swoje ogromne królestwo na mniejsze terytoria – marchie (Duńską, Friulską, Hiszpańską, Bretońską, Panońską), hrabstwa, księstwa. Powołani inspektorzy sprawowali kontrolę nad wybranymi okręgami. Za sprawą reformy pieniężnej do obiegu wszedł denar, zaczęto stosować miary i wagi, który to system znalazł zastosowanie w ówczesnej Europie. Z epoki Karola wywodzi się system lenny. Dzięki beneficjum nadawanym wysokim urzędnikom i władzom duchownym, mogli oni darowywać otrzymane dobra innym, czyniąc z nich swoich „wasali”.

Za jego panowania zreorganizowano sądownictwo i wzrósł poziom nauczania w szkołach. Każdy obywatel, który miał w posiadaniu ziemię i przekroczył wiek 21 lat odbywał obowiązkową służbę w armii. Jej długość i stopień zaangażowania zależał od liczby posiadanych łanów ziemi.

Większość umacniających pozycję Karola kampanii wojennych odbywała się za poparciem papieża, który okładał je błogosławieństwem, jako walki o nawrócenie niewiernych lub tępienie innowierców. Mimo uzasadnienia wojen motywacją religijną, miały one brutalny charakter. Podczas wojen saskich Karol Wielki nakazał zabić 4500 jeńców saskich, by ukarać ich za bunt. W roku 800 przy okazji rozkwitu uniwersalistycznej idei cesarstwa zachodniorzymskiego Karol Wielki został przez papieża Leona III mianowany i koronowany na Cesarza Rzymskiego. Było to spontaniczne wydarzenie. Miało miejsce podczas obchodów święta, kiedy papież bez uprzedzenia nałożył na głowę Karola diadem. Sam władca zawsze odcinał się od roli, jaką przypadło mu grać, wykazywał raczej skromną postawę. Ten gest miał symbolizować zmartwychwstanie Cesarstwa Rzymskiego i powrót jedności chrześcijańskiej. Dzięki takim krokom Karol Wielki umacniał się w przekonaniu o wyjątkowości i specjalnym przeznaczeniu rodu Franków, boskim poparciu; rósł też jego apetyt na coraz większą władzę. Centrum cesarstwa ustanowiono w Akwizgranie, ulubionym miejscu pobytu Karola.

Niestety osoba władcy nie była w stanie utrzymać w ryzach tętniącego, wielonarodowego organizmu bez jednolitej podstawy gospodarczej, jakim było państwo Franków. Wkrótce po jego śmierci monarchia rozpadła się.

Cesarz Karol Wielki zmarł 28 stycznia 814 roku w Akwizgranie, tam też został pochowany. Do dziś Karol Wielki uznawany jest za wybitnego monarchę, ideał władcy – wojownika, rycerza, administratora, ale pełniącego mecenat nad sztuką oraz kulturą.