Rolnictwo na przełomie XI i XII w. (trójpolówka, pług) oraz konflikt chłopów z właścicielami ziemskimi w średniowiecznej Europie

W XI wieku nastapił ogromny rozwój własności ziemskiej, który wiązał się ze zmianą rolnictwa i jego intensyfikacji. Własność ziemska wiązała się z zapotrzebowaniem na robotników. Wykorzystywano więc jeńców wojennych i niewolników, z czasem jednak zaczęła się wykształcać warstwa społeczna zwana chłopstwem, która zajmowała się opieką ziemi. Wprowadzono nowy system uprawy roli zwany trójpolówką: podzielono pola na trzy części i co roku uprawiano tylko dwie, a trzecie ugorowano.

Co roku zmieniała się kolejność uprawy podziału. Pług z krojem zaczął wypierać stare, przestarzałe narzędzia do uprawy roli. Zaczęto uprawiać nawożenie. Rolnictwo rozwijało się znakomicie dzięki rozwojowi ekonomicznemu - zmiany te były istotnym czynnikiem przeobrażeń społeczno-gospodarczych w XII w. Konflikt właścicieli ziemskich z chłopstwem był nieunikniony, ponieważ chłopi nie mieli w zasadzie żadnych praw, nie mogli dzierżawić ani posiadać ziemi, byli całkowicie uzależnieni od właścicieli ziemskich, u których pracowali.

Z czasem prawa chłopstwa ulegały zmianie, zmianie uległy świadczenia chłopskie. Późniejszy kryzys gospodarki feudalnej sprawił, że pozwolono chłopom na wykup z poddaństwa. Znaczące zmiany przyniosło osadnictwo na prawie niemieckim, które regulowało chłopom bytowanie. Przyniosło dosyć duże zmiany. Przeprowadzono reformę gruntową polegającą na wymierzaniu jednostek roli, czyli łanów, które stanowiły podstawę pojedynczego gospodarstwa. Osadnictwo na prawie niemieckim gwarantowało okres wolny od świadczeń od 8 do 24 lat.

Chłopi mimo wszystko wciąż byli uciskani przez właścicieli ziemskich, toteż z czasem angażowali się w sprawy polityczne i między innymi brali udział w wyprawach krzyżowych i popierali liczne ruchy reformatorskie oraz sekty religijne.

Późniejsze naciski warstw uprzywilejowanych na chłopstwo spotkało się z odzewem z ich strony poprzez różnego rodzaju bunty, powstania i rewolty. W późniejszym czasie udało się chłopstwu wywalczyć ulgi dla siebie, a zniesienie gospodarki feudalnej całkowicie zmieniło postać rzeczy.