Ludwik Waryński - biografia, życiorys

Ludwik Tadeusz Waryński urodził się 24 września 1856 roku we wsi Martynówka niedaleko Kaniowa. Był polskim ideologiem socjalistycznym. Pochodził z rodziny o tradycjach patriotycznych. Jego ojciec udzielał wsparcia powstańcom styczniowym. Edukował się w gimnazjum w Białej Cerkwi, a kontynuował od 1874 roku studiami w petersburskim Instytucie Technologicznym. W tym czasie wstąpił do Polskiej Młodzieży Socjalistycznej. W lipcu 1875 roku zaangażował się w rozruchy uniwersyteckie. W konsekwencji został usunięty z uczelni oraz poddany dozorowi policyjnemu na czas roku. W tym okresie nie zaprzestał nauki, podjął studia we własnym zakresie, zgłębiał książki ekonomiczne o treściach socjalistycznych.

Jego pobyt w Warszawie rozpoczął się w 1876 roku. Tam zaaranżował powstanie kółek socjalistycznych w środowiskach akademickich, a także robotniczych. Podczas pobytu w Puławach, gdzie podjął naukę w Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa nadzorował zdalnie działalność organizacji. Dwa lata później osiadł w Puławach na stałe i podjął pracę ślusarza w fabryce Lilpop, Rau i Loewenstein. Był redaktorem pism „Proletariat”, „Równość” oraz „Przedświt”. Parał się sprowadzaniem z Niemiec literatury propagandowej. Znany jest jako współtwórca programu brukselskiego nasyconego treściami socjalistycznymi. Prześladowany przez policję carską, opuścił stolicę Polski.

Udał się na tereny zaboru austriackiego, a tam udzielał się kolejno we Lwowie oraz w Kralowie. Z jego inicjatywy ukształtowała się sieć kółek socjalistycznych o tajnym charakterze. Za te postępki trafił w 1879 roku w ręce austriackich władz i został ukarany pobytem w więzieniu. Jego roczna obecność w areszcie wiązała się częstymi pobiciami. Przed sąd trafił rok później i został wydalony z Austro-Węgier.

Waryński wyemigrował do Szwajcarii, gdzie zamieszkał wraz z polskimi emigrantami w małym domku usytuowanym w okolicach Genewy.  Wówczas nastąpiła ewolucja jego poglądów politycznych. Odciął się od popieranego wcześniej anarchizmu, potępiał obecność elementów nacjonalistycznych w idei socjalistycznej. Tworzył liczne artykuły, prowadził rozmowy z innymi działaczami socjalistycznymi, uczestniczył w Międzynarodowym Kongresie Socjalistycznym w Chur.

W Szwajcarii poznał siostrę socjalisty Wacława Sieroszowskiego, Annę, którą poślubił. Małżeństwo doczekało się syna o imieniu Tadeusz.

Dzięki wsparciu rewolucjonisty Lwa Dejcza zakończył swój uciążliwy pobyt w Szwajcarii i mógł wziąć czynny udział w walce po śmierci cara Aleksandra II. Wspomożony finansowo, w listopadzie 1881 roku przyjechał na ziemie Królestwa. Już rok później udzielał się w Warszawie, gdzie stanął na czele swojej partii „Proletariat”. Zajął się organizacją sieci powiązanych o zbliżonej działalności. Poprzez perswazję wpajał robotnikom samoświadomość i poczucie wartości klasy robotniczej. Protestował przeciwko nakazowi nadzoru obyczajowego robotnic wydanemu przez dowódcę warszawskiej carskiej policji. Sprzeciw robotników wobec tego zarządzenia wymusił odwołanie  rozkazu.

Ludwik Waryński pozostawał w kontakcie z rosyjskimi rewolucjonistami. Publikował na terenie kraju pismo „Proletariat”.

28 września 1883 roku został uwięziony w X pawilonie warszawskiej cytadeli. Zanim doszło do rozprawy, przebywał w areszcie przez dwa lata. 20 grudnia 1885 roku zapadł wyrok 16 lat ciężkich prac fizycznych w rosyjskiej twierdzy szliselburskiej. Umarł z powodu gruźlicy 2 marca 1889 roku.