Otton III i Bolesław Chrobry - zjazd gnieźnieński

Gdy Mieszko I zmarł, władzę w kraju objął jego syn, Bolesław Chrobry. Jako książę Polski od 992 roku zaczął władać polskimi terenami. Mieszko I umierając pozostawił wiele nierozwiązanych kwestii politycznych, które Bolesław Chrobry musiał dokończyć.

W 1000 roku odbyło się jedno z głośniejszych w historii Polski wydarzeń, które zaowocowało niebagatelnymi skutkami. Zjazd gnieźnieński, który odbył się w 1000 roku, miał z pozoru mieć religijnym charakter, co oczywiście było wyłącznie wrażeniem powierzchownym, gdyż zjazd ten okazał się wydarzeniem stricte politycznym i odbił się głośnym echem w chrześcijańskiej Europie. Zjazd gnieźnieński został opisany w zaginionym żywocie św. Wojciecha.

W 995 roku w cesarstwie niemieckim rządy objął Otton III, który rozpoczął plan stworzenia uniwersalnego cesarstwa. Otton III widział w Bolesławie Chrobrym mocnego sojusznika i dlatego ze swoją propozycją zwrócił się do Polski. W 1000 roku - pod pretekstem pielgrzymki – zorganizowano zjazd gnieźnieński, na którym ustalono pewne istotne w przyszłości zasady dla obu współpracujących państw. Otton III pragnął zbudować uniwersalne cesarstwo oparte o chrześcijańskie zasady i wartości, w skład którego weszłyby księstwa germańskie, Rzym, Galia i cała Słowiańszczyzna. Zjazd w Gnieźnie zaowocował powstaniem arcybiskupstwa w Gnieźnie i biskupstw w Krakowie, o które tak starał się Mieszko I.

Symbolem braterstwa była włócznia św. Maurycego, którą Bolesław Chrobry otrzymał wraz z diademem od cesarza Ottona III. Cesarz uznał polskiego władcę za równego sobie, nałożywszy swoją koronę na głowę Bolesława. Przyczyny były więc oczywiste – chęć współpracy, chrystianizacja pozostałych rejonów Słowiańszczyzny i wzajemna pomoc w budowaniu uniwersalnego cesarstwa. Przyjaźń polsko-niemiecka nie trwała jednak długo.

W 1002 roku zmarł Otton III, a wraz z jego śmiercią umarła idea uniwersalnego cesarstwa. Nowy władca cesarstwa niemieckiego, Henryk II, był całkowicie przeciwny planom zmarłego Ottona. Z kolei Bolesław Chrobry na wieść o śmierci Ottona III również „zwolnił się” z poczucia obowiązku pokojowych rozwiązań, co w późniejszym okresie skutkowało wieloletnimi wojnami z państwem niemieckim. Wizja zjednoczonej chrześcijańskiej Europy pod wodzą cesarza okazała się porażką, a fiasko tej strategii spowodowało, że nikt w późniejszych czasach nie starał się do tej koncepcji powrócić.