Podwójna elekcja i wojna o sukcesję polską (1733 r.)

Koniec roku 1733 wypełniła sprawa podwójnej elekcji – królem polskim został obwołany zarówno August Sas (syn Augusta II Mocnego), jak i Stanisław Leszczyński – teść Ludwika XV, monarchy francuskiego. Jeszcze w roku 1732 został zawarty traktat trzech czarnych orłów (traktat Loewenwolda) pomiędzy Austrią i Rosją, do którego dołączyły następnie Prusy. Dotyczył on obsadzenia tronu polskiego po śmierci Augusta II. Na mocy traktatu została wykluczona kandydatura Stanisława Leszczyńskiego. Rozpoczęłą się wojna o sukcesję polską angażująca państwa europejskie. Przeciwko koalicji rosyjsko-austriackiej stanęła Francja wspierana przez Hiszpanię oraz Sardynię. Rozpoczęta w roku 1733 awantura sukcesyjna będzie trwała do roku 1735. Francja wypowiedziała wojnę Habsburgom 10 października 1733 roku.

Warto dopowiedzieć, że Leszczyński został wybrany przeważającą ilością głosów – miał za sobą znacznie większą część narodu niż August III. O sprawach sukcesji miały jednak zadecydować mocarstwa. Austria nie wzięła udziału bezpośrednio w wojnie, bowiem była zaangażowana w kampanie we Włoszech. Połączone siły Rosji oraz Saksonii pokonały jednak zwolenników Leszczyńskiego. Rozpoczęła się walka pomiędzy konfederacjami. W grudniu 1733 roku została zawiązana konfederacja krakowska popierająca Leszczyńskiego, na co odpowiedzią była konfederacja warszawska stojąca za Augustem III. Konfederacja warszawska ogłosiła nielegalność wyboru protegowanego francuskiego. Na początku kolejnego roku August III został koronowany na króla polskiego w Wawelskiej katedrze. Leszczyński został pokonany ostatecznie 29 maja 1734, kiedy to zdobyto Gdańsk – ostatni punkt oporu. Zdobycie Gdańska nie było trudne o tyle, że Leszczyński nie miał realnego wsparcia ze strony Francji (wsparcia militarnego). Sam zbiegł do Prus.

Nie kończyło to jednak sporu, bowiem 5 listopada szlachta zawiązała kolejną konfederację – dzikowską, która opowiedziała się za Stanisławem Leszczyńskim. Pomimo jednak konfederacji dzikowskiej, jak i rozruchów w roku 1735, kiedy to chłopi masowo stawali po stronie Leszczyńskiego, zwycięstwo należało do Wettina. Nie powiodła się także misja w Stolicy Apostolskiej, mająca na celu uzyskanie poparcia dla króla Stanisława. Bardziej przekonujący i szybciej działający okazali się stronnicy Augusta III. W roku 1735 Francuzi rozpoczęli wstępne rozmowy z Austrią. Mocą ich ustaleń Francja przestała popierać Leszczyńskiego, co stanowiło dla samego zainteresowanego niemiłą niespodziankę.

W roku 1736 została rozwiązana konfederacja dzikowska, a dwa lata później zatwierdzone ustalenia między mocarstwami – w roku 1738 został zawarty francusko-austriacki układ w Wiedniu, na mocy którego Stanisław Leszczyński, za zrzeczenie się korony Polski, otrzymywał księstwa Lotaryngii i Baru. Nadanie obowiązywać miało do jego śmierci, po czym księstwa wracały do Francji. Stanisławowi Leszczyńskiemu, w celu podkreślenia legalności elekcji z roku 1733, pozostawiono jednak tytuł króla Polski.