Witold Lutosławski - biografia, życiorys

Witold Lutosławski, polski dyrygent i kompozytor urodził się dnia 25 stycznia 1913 roku w pobliżu warszawskiej filharmonii. Był synem działacza politycznego Józefa Lutosławskiego oraz Marii z Olszewskich. Miał dwóch starszych braci – Jerzego oraz Henryka. Dzieciństwo upływało przyszłemu kompozytorowi w majątku, który był własnością Lutosławskich, położonym w okolicach Łomży. Rodzina opuściła sielankowe Drozdowo w ucieczce przed najazdem niemieckim w trakcie I wojny światowej. W 1915 roku zawitali do Moskwy, gdzie trzy lata po ich przybyciu ojciec Witolda został aresztowany za działalność niepodległościową. Rozstrzelano go tego samego roku. Maria Lutosławska zdecydowała się na powrót do kraju po odzyskaniu przez ziemie polskie niepodległości.

Już od najmłodszych lat Witold wykazywał się zdolnościami muzycznymi, do tego stopnia, że jako sześcioletni chłopiec komponował swoje pierwsze utwory na fortepian. W 1922 roku napisał „Preludium”. Jego pierwszą placówką edukacyjną było warszawskie gimnazjum im. Stefana Batorego. Muzycznie kształcił się, grając na skrzypcach pod okiem Lidii Kmitowej oraz na fortepianie. W 1928 roku pobierał lekcje kompozycji u Witolda Maliszewskiego. W 1931 roku, po zdaniu matury, rozpoczął studia matematyczne, jednak nie mógł pogodzić ich czasowo z zajęciami w klasie kompozycji i fortepianu w konserwatorium. Całkowicie oddał się muzyce. Kiedy osiągnął wiek dwudziestu lat, zaczął odnosić pierwsze sukcesy. Jego utwór „Harun al Ryszard” został wykonany przez orkiestrę warszawskiej filharmonii. Uznanie przyniosła mu także „Sonata fortepianowa”. W 1937 roku zakończył naukę  pod kierunkiem Witolda Maliszewskiego, otrzymawszy dyplom. Miał plan, by rozpocząć studia w Paryżu, toteż ubiegał się o stypendium, jednak jego zamiary nie doszły do skutku ze względu na wybuch II wojny światowej.

W trakcie okupacji Witold Lutosławski pełnił funkcję radiotelegrafisty przy sztabie Armii „Kraków”. Wpadł w ręce Niemców i przebywał w niewoli, z której udało mu się uciec do Warszawy. Udawało mu się grać w kawiarniach, czym zarabiał na życie. Kierowany ambicją, wraz z Andrzejem Panufnikiem założyli duet. Zajmowali się przygotowywaniem transkrypcji utworów klasycznych oraz popularnych autorstwa znanych kompozytorów. Występowali wspólnie w kawiarni „Aria”, a potem SIM. W „Arii” doszło do spotkania Lutosławskiego z Danutą Bogusławską, miłością jego życia, przyszłą żoną. Para wzięła ślub w 1946 roku.

Po wojnie zaczął pracować w Polskim Radiu. Od 1945 roku był powiązany ze Związkiem Kompozytorów Polskich, z którym rozstał się trzy lata później. Lutosławski utrzymywał rodzinę, tworząc utwory o charakterze edukacyjnym, kompozycje dla dzieci, melodie nasycone ludowością i pieśni masowe. Jego muzykę można było usłyszeć w słuchowiskach radiowych i w teatrach. Władze aprobowały jego twórczość dzięki zauważalnym nawiązaniom do folkloru („Mała suita”, „Tryptyk śląski”). W 1953 roku zadebiutował publicznie jako dyrygent. Dyrygował zazwyczaj własnymi kompozycjami. Jego koncerty można było usłyszeć kilkanaście razy w roku, zazwyczaj odbywały się w renomowanych miejscach. W doborze nie było miejsca na przypadek.

W 1954 roku wykonano jego „Koncert na orkiestrę”, który spotkał się z entuzjastycznym odbiorem. Od 1959 roku był członkiem komisji programowej festiwalu „Warszawska Jesień”. Był kierownikiem Towarzystwa Muzyki Współczesnej, działaczem z Związku Kompozytorów Polskich, członkiem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Dzięki jego inicjatywie weszła w życie ustawa, która ganiła nadużywanie muzyki w miejscach publicznych oraz prywatnych, jako działanie męczące oraz zmniejszające poziom wrażliwości na dźwięki.

W roku 1898 deklarował swoje poparcie dla „Solidarności”.

Do orkiestr dyrygowanych przez Witolda Lutosławskiego nalezą: Wielka Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia i Telewizji, Berliner Philharmoniker, Wiener Symphoniker, Orchestre Philharmonique de Paris de la Radio France, Royal Concertgebouw Orchestra BBC Symphony, The Philcharmonia Orchestra of London, Scottish National Orchestra, New York Philharmonic. Nie lekceważył także orkiestr studenckich.

Lutosławski zmarł 7 lutego 1994 roku w Warszawie. Był wielokrotnie odznaczany, m.in.: nagrodą państwową I stopnia, Orderem Budowniczych Polski Ludowej (1977r.) oraz Orderem Orła Białego (1994 r.). Był doktorem honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu Jagiellońskiego, uniwersytetu w Cambridge oraz Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie.