Fryderyk Wielki - biografia, życiorys

Fryderyk II Wielki, czyli Friedrich II von Hohenzollern podczas 46 lat swojego panowania sprawił, że Prusy stały się jednym z największych europejskich mocarstw. Przyszedł on na świat w 1712 r. w Berlinie. Jego ojciec – Fryderyk Wilhelm I był człowiekiem rozkochanym w tematyce wojennej i militarnej. Matka natomiast odznaczała się wszechstronnym i bardzo dobrym wykształceniem Młody Fryderyk II dorastał więc w specyficznym klimacie.

Bardzo szybko ujawniły się wszechstronne talenty i uzdolnienia najstarszego syna królewskiej pary. Jednakże, jako pierworodny, szykowany był on do objęcia tronu po ojcu. Bardzo nie spodobało się to młodzieńcowi i popadł on w poważny konflikt z królem. Podjął  nawet próbę ucieczki z kraju (wraz z przyjaciółmi), jednakże cała grupa została złapana. Fryderykowi II groziła nawet kara śmierci, ale sąd nie zdecydował się na nią. Postanowiono ściąć jego przyjaciela – Hansa Hermana von Katte (następca tronu miał oglądać tę egzekucję). Niemal po roku pobytu w kostrzyńskiej twierdzy Fryderyk II postanowił podporządkować się ojcu. Od tego czasu żył pod stałą obserwacją.

Relacje króla z jego przyszłym następcą zaczęły się stopniowo poprawiać. Młodzieniec wstąpił do wojska, gdzie otrzymał tytuł dowódcy pułku w Ruppin. Brał udział w wojnie o sukcesję w Polsce. Na chwilę przejął nawet władzę – podczas choroby ojca, na przełomie 1734 i 1735 r. Od tego czasu ojciec obdarzył go zaufaniem. Podarował mu pałacyk w Rheinsbergu, w którym Fryderyk II mógł oddawać się swoim pasjom, jakimi były filozofia i muzyka.

Na ten okres przypada także początek jego życia rodzinnego. Został zmuszony do poślubienia Elżbiety Krystyny Braunschweig-Bevern. Małżeństwo to było wynikiem proaustriackiej polityki Fryderyka Wilhelma I. Jego syn nigdy nie pałał szczególną miłością do swojej partnerki, a pod koniec życia zaczął ją wręcz nienawidzić. Była to kobieta niezmiernie religijna (co nijak miało się do oświeceniowych ideałów późniejszego władcy) oraz pozbawiona poczucia humoru.

W wieku 28 lat Fryderyk II został koronowany. Już początek jego działalności politycznej pozwolił poznać go jako człowieka nieustępliwego i bardzo sprawnego w przewodzeniu państwu. Jego domeną stało się jak największe rozszerzenie potęgi pruskiej. Gdy w październiku 1740 r. zmarł Karol VI, a dynastia Habsburgów pogrążała się w kryzysie, następca Fryderyka Wilhelma I postanowił powiększyć swoje wpływy w Austrii. Początkowo armia pruska udała się tam jako sojusznicy Marii Teresy. Następnie Fryderyk II chciał wymusić na władczyni Austrii dobrowolne oddanie Śląska. Wtedy rozpoczęła się wojna o sukcesję austriacką. Po pięciu latach ostatecznie tereny te weszły we władanie Prus (z wyjątkiem księstw cieszyńskiego i opawskiego).

Kolejnym etapem władania Fryderyka II Wielkiego była wojna siedmioletnia (1756-1763). Na skutek coraz większych zapędów militarnych przejawianych przez Prusy, zawiązana została przeciwko nim koalicja, w skład której weszły Austria, Francja, Rosja i Saksonia. Początkowo dynamiczne działanie przyniosło dobre efekty dla państwa ze stolicą w Berlinie. Jednakże później sytuacja zaczęła się dramatycznie pogarszać. Zaplecze jednego kraju nie było wystarczające w wojnie ze znacznie liczniejszym przeciwnikiem. Coraz szczuplejsza armia nie radziła sobie z doskonale przygotowanymi Rosjanami. W 1762 r. miało miejsce bardzo niespodziewane zjawisko. Zmarła caryca Elżbieta Romanowa, a jej następca Piotr III Romanow, który był zwolennikiem Fryderyka II postanowił wycofać armię rosyjską. Sam władca Prus określił to wydarzenie mianem „cudu domu brandenburskiego”. Kiedy z koalicji wycofała się Rosja, Prusy były w stanie bronić się przed innymi jej członkami.

Ostatnim wielkim konfliktem militarnym, w którym uczestniczyła monarchia Fryderyka II Wielkiego była wojna o sukcesję bawarską. Józef II (cesarz Austrii) postanowił umocnić swoją pozycję i przejąć Bawarię. Rzecz jasna, nie spodobało się to królowi pruskiemu. Wojna trwała w latach 1778 – 1779 i zakończyła się kolejnym zwycięstwem Prus. Co prawda, Austria zdobyła niewielkie posiadłości, ale to Fryderykowi II udało się osadzić Hohenzollernów w księstwach Anzbach i Bayreuth.

Fryderyk II Wielki dążył do osiągnięcia władzy absolutnej w Prusach. Ten sposób rządzenia (absolutyzm oświecony) uważał za najlepszą formę przewodzenia państwu. W sprawach społecznych był konserwatystą. Najważniejsza była dla niego szlachta pruska, w której problemy (głównie związane z chłopami) nie chciał za bardzo ingerować. Świadectwem jego wielkich militarnych ambicji może być fakt, iż na początku jego panowania Prusy miały 93-tysięczną armię, a po jego śmierci żołnierzy było już 190 000.

Fryderyk II Wielki zmarł w sierpniu 1786 r. Był nie tylko niezwykle sprawnym władcą i przywódcą, ale także człowiekiem bardzo wrażliwym twórczo. Dowodem tego mogą być pisma, które zostawił (w tym także koncerty muzyczne). Sam król grał na flecie, interesował się filozofią i historią, a także pisał naprawdę różnorodne dzieła – od poezji po kroniki historyczne.