Bitwa w Wąwozie Termopilskim i bitwa pod Salaminą - opis

Kontynuując politykę swego poprzednika na tronie perskim - Dariusza, Kserkses nie zlekceważył już Greków. W celu podboju ich kraju zmobilizował olbrzymie zasoby militarne Wschodu. Składająca się z Fenicjan, Egipcjan, Cypryjczyków, jak również i Greków małoazjatyckich flota osiągnęła liczbę około 1200 okrętów. Siły lądowe prawdopodobnie przekraczały 100 tysięcy żołnierzy. Zaangażowano ponadto dyplomację (agenci mieli przekonywać do przyłączenia się), a Kartagińczykom zlecono uderzenie na Greków sycylijskich, aby nie dopuścić do pełnego zjednoczenia się armii przeciwnika.

Grecy uświadomili sobie w jakiej są sytuacji dopiero w roku 481 p.n.e, kiedy Persowie zbliżali się do ich granic. Szybko okazało się, że nawet pomimo silnego kryzysu Grecy mają trudności ze zjednoczeniem się w walce. Na zorganizowanym zjeździe nie pojawili się delegaci wielu państw, zaś ci, którzy przybyli długo, nie potrafili wypracować porozumienia. Ostatecznie jednak zgodzono się na powstanie Związku Panhelleńskiego w celu wspólnej obrony. Kierownicza rola przypadła, wbrew ambicjom Ateńczyków, Sparcie. Jednocześnie nie wypracowano szerokiego planu działań, przez co sytuacja pozostawała niejasna.

Na pierwszym etapie konfliktu Hellenowie postanowili bez walk oddać Grecję północną – Persowie bez trudu zajęli Tesalię. O ile zwycięstwo na lądzie było pełne, to na morzu siły perskie poniosły poważne straty. U wybrzeży Tesalii zweryfikowana została umiejętność prowadzenie walk marskich przez Persów.

Później, za sprawą nalegania Tebańczyków i Ateńczyków, Spartanie zdecydowali się spowolnić marsz armii perskiej w kierunku Grecji środkowej poprzez zablokowanie jedynego dogodnego szlaku wiodącego przez Wąwóz Termopilski. Dowództwo nad jego obroną powierzono królowi spartańskiemu, Leonidasowi, oddając mu korpus liczący około 7 tysięcy żołnierzy z różnych państw.

Frontalny atak Persów pod Termopilami nie przyniósł rozstrzygnięcia – napastnicy ponieśli ciężkie straty. Sukces miał być efektem zastosowania fortelu. Persowie dowiedziawszy się o istnieniu ścieżki wiodącej na tyły wroga, zaatakowali z dwóch stron. W tej sytuacji Leonidas odesłał większość wojsk greckich, sam natomiast wraz z trzema setkami Spartan, zgodnie z zasadami wyznawanego kodeksu wojskowego, pozostał na zajmowanej pozycji. Po ciężkiej walce Spartanie polegli i droga do Grecji Środkowej stanęła otworem. Na wieść o klęsce flota grecka zajęła stanowiska pod Salaminą.

Zainteresowanemu szybkim rozstrzygnięciem Kserksesowi bardzo zależało na kontynuowaniu podboju, pomimo iż bardziej wskazane było odroczenie dalszej ekspansji. Gorączkowa chęć realizacji planów miała stać się przyczyną katastrofy. Temistokles, czołowy polityk Aten, przez zaufanego wysłannika przekonał perskiego władcę, że w obozie grackim panuje chaos i dezorganizacja. Przekonany o swej przewadze Kserkses wysłał swą flotę pod Salaminę. Wąska cieśnina była miejscem szczególnie dla Persów niebezpiecznym, ponieważ ich okręty były ciężkie i mało zwrotne, w przeciwieństwie do greckich. Flota perska została pobita i w przeważającej mierze zniszczona, a sukces ten miał niebagatelne znacznie dla dalszych losów konfliktu.

Bezpośrednio po bitwie działania wojenne zostały jednak przerwane bowiem Kserkses powrócił do Babilonii, gdzie wybuchło powstanie. Kolejną odsłoną kampanii greckiej miała być bitwa pod Platejami w roku 479 p.n.e.