Wojna siedmioletnia - przyczyny, skutki, przebieg

Wojna siedmioletnia była pierwszą wojną o zasięgu światowym. Toczyła się zarówno na terenach Europy, jak i poza jej granicami. Rozpoczęła się 29 sierpnia 1756. Jej bezpośrednią przyczyną były pretensje Prus do Saksonii i wtargnięcie do niej Fryderyka II. Zareagowała natychmiast Austria, licząc, że uda jej się odzyskać Śląsk. W kolejnym roku poparła ją Rosja, jak również Francja.

Co prawda pierwsza połowa roku 1757 należała do Fryderyka, 6 maja pokonał Austriaków pod Pragą, jednak już  pod koniec roku Rosjanie opanowali prawie całe Prusy Wschodnie, posuwając się wciąż dalej. 12 sierpnia 1759 roku armia pruska przestała wręcz istnieć, rozegrała się bowiem wówczas sławna bitwa pod Kunowicami. Połączone siły austriacko-rosyjskie dokonały pogromu oddziałów Fryderyka. Wystarczyło tylko dobić wroga. Jednak krwawa rozgrywka kosztowała życie wielu żołnierzy po obu stronach i Rosjanie nie zdecydowali się na zadanie ostatecznego ciosu. I ten fakt Fryderyk określi mianem  cudem domu brandenburskiego. Wystarczył mu miesiąc, aby zregenerować siły. Przez Europę zostanie porównany do hydry, której można uciąć głowę, ale ta głowa odrośnie.

W roku 1760 rozpoczęła się próba rokowań pokojowych, jednak Austria i Rosja odrzuciły ją, licząc na wygraną w wojnie. 15 sierpnia Fryderyk II odniósł zwycięstwo nad Austriakami pod Legnicą, lecz nie zmieniło to faktu, że stracił niemal cały Śląsk. Szczęście wciąż jednak mu sprzyjało i na początku roku 1762 miał miejsce jeszcze bardziej spektakularny cud niż wydarzenia spod Kunowic. Dnia 5 stycznia 1762 roku zmarła Elżbieta, cesarzowa Rosji. Jej następca (Piotr III) był w pewien sposób wręcz zapatrzony w króla pruskiego i to na tyle, aby wycofać się z koalicji antypruskiej i wspomóc w walce Fryderyka II. Piotr III został obalony 10 lipca, a tym samym zakończył się sojusz prusko-rosyjski. Nowa władczyni, caryca Katarzyna II, zaaprobowała jednak pokój z Fryderykiem, co oznaczało, że na polu boju zostają Prusy i Austria. Śląsk był już w rękach pruskich. Gdy Maria Teresa porzuciła myśl o jego odzyskaniu, przystąpiono do rozmów pokojowych.

Na mocy pokoju w Hubertusburgu, podpisanego 15 lutego 1763, Austria zrzekła się praw do Śląska i ziemi kłodzkiej. Pokój ów kończył wojnę w Europie. Pięć dni wcześniej zakończył się etap wojny siedmioletniej, który wyszedł poza obszar europejski, a rozgrywał się w koloniach, w których rywalizowała Francja z Wielką Brytanią. Konflikt rozpoczął się już walkami w roku 1854, ale dopiero 15 maja 1756 Wielka Brytania zdecydowała się na wypowiedzenie wojny Francji. Wojna została zakończona na mocy pokoju paryskiego z dnia 10 lutego roku 1763. Francja przestała się liczyć jako kolonialny gigant. Wielka Brytania otrzymała Kanadę oraz wpływy w Indiach i kolonie w Ameryce, gdzie najważniejszą zdobyczą uzyskaną na Francuzach była Luizjana (Wielka Brytania podzieliła się nią z Hiszpanią) oraz Floryda. Francja straciła również, na rzecz Hiszpanii, Nowy Orlean.

Wojna siedmioletnia stanowiła zwycięstwo Fryderyka II, konsekwentnie budującego potęgę Prus. Zwycięsko wyszła z niej także Wielka Brytania, ustanawiając swoją dominację w koloniach zamorskich. Największym przegranym była Francja, która utraciła posiadłości kolonialne, jak również Austria, która musiała zrezygnować z praw do Śląska.