Wielkie Bezkrólewie w Niemczech i jego konsekwencje

Za panowania ostatnich Hohenstaufów władza centralna w Niemczech znacznie straciła na znaczeniu, ponieważ wtedy to rozpoczął się proces usamodzielniania się największych książąt oraz najsilniejszych ekonomiczne terytoriów. Od tego czasu, dawne królestwo niemieckie zaczęto nazywać Rzeszą Niemiecką, podkreślając jego niejednolity charakter.

Spośród książąt niemieckich kilkoro uzyskało dominującą pozycję, zastrzegając sobie wyłączność do obierania nowego króla, czyli mianując się tzw. elektorami. Było pośród nich trzech duchownych - arcybiskupi Moguncji, Kolonii i Trewiru oraz trzech świeckich - książę saski, margrabia brandenburski i książę bawarski lub palatyn reński. Pozostali książęta, hrabiowie, landgrafowie i duchowni wykorzystując chaos i postępującą anarchię starali się podporządkować sobie jak największe ziemie, miasta oraz resztki wolnego rycerstwa, zmniejszając jednocześnie bezpośrednią władzę króla. Co raz większą autonomię zaczęły także zdobywać poszczególne miasta, spośród których najbogatsze potrafiły samodzielnie obronić swoją pozycję a nawet organizować związki i konfederackie przeciwko władzy królewskiej.

W okresie tzw. Wielkiego Bezkrólewia w Niemczech, czyli w latach 1250-1273, pomiędzy śmiercią Konrada IV a wybraniem na tron Rudolfa I Habsburga, najogólniej rzecz biorąc panowało prawo silniejszego, które odsunęło na dalszy plan dawne czynniki popierające władzę monarszą a sprzyjało dążącym do samodzielności potęgom terytorialnym, bezpardonowo dążącym do utrzymania swojej samodzielności.