Powstanie Republiki Weimarskiej

Koniec I wojny światowej spowodował wiele zmian wśród państw europejskich. Jedną z nich było zakończenie istnienia Cesarstwa Niemieckiego, na którego miejscu pojawiał się Republika Weimarska. Państwo to istniało od 1919 roku aż do roku 1933, kiedy to władzę przejęła w nim NSDAP. Nazwa republiki pochodzi od miejscowości Weimar, gdzie uchwalono konstytucję państwa, zaś stolicą został Berlin.

Powstanie republiki wiąże się z rewolucją listopadową w Niemczech z roku 1918. W wyniku klęski na froncie zachodnim napięcie wśród ludności oraz żołnierzy zaczęło narastać. 3 listopada wybuchł bunt marynarzy w Kilonii, który dał początek licznym wystąpieniom robotniczym. Spowodowało to detronizację panującego cesarza Wilhelma II w dniu 9 listopada, następnie jego abdykację dnia 28 listopada, oraz przejęcie władzy przez rady robotnicze. Opowiedziały się one za utworzeniem państwa o ustroju republikańskim. Było to w sprzeczności z postulatami rewolucyjnego „Związku Spartakusa”. Jednak dzięki użyciu wojskowych oddziałów ochotniczych zwanych Freikorps udało się stłumić powstania i strajki organizowany przez działaczy ruchu rewolucyjnego.

Zgromadzenie Narodowe zebrało się 6 lutego 1919 roku w Weimarze, a jego zadaniem było wspólne ustalenie konstytucji, która pozwoliłaby wprowadzić w Niemczech ustrój demokratyczny. Dyskusje nad ostatecznym kształtem ustawy zasadniczej trwały długo, dopiero 31 lipca 1919 przedstawiono ostateczną wersję dokumentu, który 11 sierpnia został podpisany przez prezydenta republiki. Dało to początek istnieniu nowego kraju na mapie Europy.

Od samego początku jednak Republika Weimarska musiała mierzyć się z licznymi problemami. Już bowiem w marcu 1920 nieudany wojskowy pucz, kierowany przez Walthera von Lüttwitza, starał się obalić rząd, a na miejscu kanclerza osadzić Wolfganga Kappa. Oprócz tego młoda republika nadal musiała walczyć z wybuchającymi powstaniami komunistycznymi oraz strajkami, które najczęściej kończyły się krwawymi starciami z wojskiem. Bardzo istotnym faktem była także kwestia wyjścia z zapaści gospodarczej, spowodowanej wysokimi reparacjami nałożonymi na Niemcy. Należało zahamować rosnącą inflację, która w pewnym momencie przerodziła się w hiperinflację. Nie bez znaczenia były pierwsze oznaki zdobywania poparcia przez Nazistów, którzy już 9 listopada 123 próbowali poprzez pucz monachijski przejąć władzę. I tym razem republice udało się wyjść obronną ręką. Zmagania z tymi wszystkimi czynnikami trwały aż do roku 1923.

Kolejne lata to czasy względnej stabilizacji oraz próba odzyskania utraconej pozycji na arenie międzynarodowej. 16 kwietnia 1922 w Rapallo podpisano układ pomiędzy Rosją a Niemcami, który doprowadził do rezygnacji ze spłaty odszkodowań wojennych oraz zacieśniał współpracę gospodarczą pomiędzy tymi państwami. Udało się Niemcom dołączyć do Ligi Narodów, co podniosło jej rangę w Europę. Plan Dawesa wraz z reformą pieniężną pozwolił osiągnąć chwilową stabilizację gospodarczą.

Jednak lata 30. zachwiały kruchą równowagą. Światowy kryzys, który rozpoczął się w Ameryce, uderzył w państwo niemieckie. Gospodarka, która w znacznej mierze opierała się na pomocy płynącej z USA, po utracie tejże całkowicie upadła. Wzrosło bezrobocie, a tym samym niezadowolenie ludności. Ludność zaczęła się domagać silnego wodza, który jest w stanie przywrócić kraju dawną świetność. Coraz większe poparcie zyskiwała NSDAP. Wszystko to sprawiło, że młoda Republika nie była w stanie przetrwać próby czasu, w starciu z rosnącym w siłę nacjonalizmem. 15 marca 1933 roku ostatecznie zakończyła swe istnienie, wraz z posłowaniem do życia III Rzeszy.