Udział Polaków w europejskiej Wiośnie Ludów oraz jego konsekwencje

Wydarzenia określane jako Wiosna Ludów były znaczące dla wielu narodów - w końcu fala zawieruchy przeszła przez Europę, odciskając na niej piętno owych wydarzeń i kształtując przyszłe pokolenia. Warto przy tym zauważyć, że Wiosna Ludów miała dla Polaków znaczenie nie tylko lokalne. Polacy udzielali się nie tylko na swoich ojczystych terenach. Liczne grono wybitnych polskich osobistości możemy odnaleźć w historii czytając również o wydarzeniach rewolucyjnych, które dotknęły i wiele innych państw - takich jak choćby Niemcy, Włochy, czy Węgry.

Pierwszym w kolejności krajem, w którym zaznaczyli swoją obecność Polacy, były Włochy. Już Adam Mickiewicz próbował przeforsować swój pomysł utworzenia Legionu polskiego w Państwie papieskim, jednak pomysł ten upadł. Na szczęście wkrótce udało się dojść do porozumienia z rządem lombardzkim i powstały w marcu 1848 roku Legion polski miał być odpowiedzialny za wspomaganie wojsk Karola Alberta w jego walce przeciwko wojskom austriackim. Niestety, nieudolne działania króla Sardynii przyczyniły się do utraty Lombardii, która przeszła w ręce Austrii. To oczywiście stanęło na przeszkodzie dalszemu rozwojowi wspomnianych polskich oddziałów. Jednakże warto również zauważyć przy tym, iż stanowiska generalskie w wojskach Karola Alberta pełnili właśnie Polacy - Mikołaj Kamieński i Wojciech Chrzanowski. Choć po porażce oddziałów polskich pod Novarą Legion Mickiewicza uległ rozwiązaniu, jednakże część tego oddziału (ta część, która pozostała wciąż wierna Mickiewiczowi) podjęła się dalszej walki. Brała ona udział w wystąpieniach rewolucyjnych na terenie Genui oraz Toskanii, by następnie, będąc w służbie Republiki Rzymskiej, podjąć się obrony Wiecznego Miasta przed interweniującymi wojskami francuskimi. Gdy nad polskimi wojskami dokonała się ostateczna klęska - powstańcy zdecydowali się na przedarcie na wyspę Korfu. Wkrótce wodzem armii sycylijskiej został mianowany sam Ludwik Mierosławski (który został później jednym z dyktatorów powstania styczniowego). Jednakże i jego armia doznała klęski, tocząc walki z wojskami neapolitańskimi.

Niemały udział mieli Polacy także w Niemczech, gdzie brali udział w powstaniu demokratów. Owo powstanie wybuchło 3 maja 1849 roku w Dreźnie i było ono skierowane przeciwko Austrii (zresztą podobnie jak analogiczna rewolucja w Pradze, czy też ofensywa węgierska na Wiedeń). Podobnie jak we Włoszech, tak i tutaj dowódcą był wspomniany już Ludwik Mierosławski, który kierował Legionem polskim liczącym sobie około 300 ludzi. Tak skromny oddział nie mógł oczywiście stawić czoła dużo większej armii, toteż mimo znakomitego kunsztu dowódczego Ludwika Mierosławskiego, jego wojska uległy przeważającym wojskom prusko-bawarskim pod Rastattem. Ostatecznie zmusiło go to do wycofania się na tereny sąsiedniej Szwajcarii.

Najistotniejszy udział Polaków zaznaczył się na terenie Węgier, w powstaniu węgierskim, gdzie Polacy odznaczyli się kunsztem dowódczym i walecznością. Józef Wysocki zdołał skupić wokół siebie dość liczebny oddział, składający się z około 3.000 żołnierzy Legion polski. Legion ten odznaczył się dużą bitnością w trudnych bojach i był nader ważnym oparciem dla niejakiego Lajosa Kossutha. Jednakże nie tylko Józef Wysocki został miejscowym bohaterem. Najbardziej znany pośród Węgrów pozostał Józef Bem, choć docenić mogą oni także wysiłki generała Henryka Dembińskiego. Niestety, ostatecznie sukcesy Polaków przekreśliła interwencja wojsk rosyjskich dowodzonych przez Paskiewicza, zmusiła ona do wycofania się zarówno Bema, jak i Wysockiego oraz Dembińskiego. Takie niefortunne zakończenie działań rewolucyjnych na terenie Węgier oznaczało dla wielu Polaków represje i terror, którym bezlitośnie operowali sami Austriacy.

Ponadto warto wspomnieć, że Polacy odnajdywali się także w Rumunii, w Czechach, w Austrii, ale i wielu wielu innych miejscach, walcząc choćby na terenach Mołdawii, czy Turcji. Czy jednak przyniosło im to pożądane efekty? Może i nie dały one bezpośredniego rezultatu, jednakże sława jaką się okryli Polacy, ich czyny nie zostały zapomniane i przypomniały Europie o sprawie polskiej.