Kaligula - biografia, życiorys

Gaius Iulius Caesar Germanicus, cesarz rzymski zwany później Kaligulą przyszedł na świat 31 sierpnia 12 roku n.e. w Akcjum położonym w okolicach Rzymu. Jego ojcem był Germanik, popularny wódz wojskowy, bratanek sprawującego wówczas władzę cesarza Tyberiusza. Gaius mieszkał z rodziną nad Renem, gdzie ojciec dowodził pułkami.

Krąży historia, jakoby Germanik często odziewał swojego syna w strój żołnierski, wkładał mu do ręki drewnianą miniaturę miecza, zaś na nogach zawiązywał sandały. Buty takie nazywały się caligae i stąd właśnie zrodził się przydomek chłopca – Kaligula – od caliga, co znaczy nie mniej ni więcej jak „bucik”. Syn wojskowego cieszył się takim powodzeniem i sympatią pośród żołnierzy, że traktowali go jak swoją maskotkę. Podobno na wieść o wewnętrznych konfliktach w wojsku Germanik odesłał małego Gaiusza wraz z matką, czym tak zmartwił swoje oddziały, iż wojownicy poprzysięgli, że zaprzestaną buntu, byleby mały Kaligula powrócił. Takie hołubienie malca wpłynęło na rozwój jego egoistycznego charakteru.

W 17 roku Gaius i jego rodzina udali się na Wschód, gdzie dwa lata potem umarł Germanik. Dzieci z matką osiadły w Rzymie. Tam wszystkich członków rodziny prócz Gajusa spotkał okrutny los.  Matka została zesłana na wyspę Pandaterię, gdzie wytrwała raptem trzy lata, po czym zmarła. Brata, Nerona, uwięziono na Pontii, by tam zginął w 31 roku. Kolejnego, średniego brata Druzusa przetrzymywano na Palatynie, gdzie umarł w 33 roku.

Gaiuszowi pozostały już tylko siostry, Agrypina Młodsza, Julia Druzylla i Julia Liwilla, z którymi pozostawał w dobrych stosunkach. Oskarżano ich nawet o kazirodcze związki oraz o publiczne spółkowanie na ucztach, kiedy Gaiusz został już cesarzem. Kiedy zabrakło matki, która sprawowałaby nad rodzeństwem pieczę, chłopiec trafił pod opiekuńcze skrzydła prababki o imieniu Liwia, a po jej śmierci do babki Antonii.

Kiedy Kaligula osiągnął wiek dziewiętnastu lat, a było to w 31 roku, został ściągnięty na dwór cesarza Tyberiusza. Wraz z wnukiem cesarza, Gemelliusem, osiadł na dworze na wyspie Capri, by zaspokajać cesarską potrzebę posiadania w pobliżu dwóch następców. Tutaj uczestniczył w rozpustnym życiu cesarskiego otoczenia. Dwa lata później zaczął pełnić funkcję kwestora, a także poślubił Junię Klaudyllę. Pięć lat później jego małżonka umarła w trakcie porodu wraz z potomkiem cesarza.

Tymczasem Gaiusz zawarł porozumienie z prefektem pretorianów, Makronem, która to umowa miała na celu przybliżyć Kaligulę do tronu cesarskiego, zaś Makronowi ułatwić zachowanie pozycji za panowania przyszłego cesarza. Kaligula romansował z żoną Makrona, Ennią, za wiedzą i zgodą strony mężowskiej. Po śmierci cesarza 16 marca 37 roku otoczonej tajemnicą spisku (Kaligula i jego pomocnik mogli dokonać zamachu na władcę) władza miała przejść na Kaligulę oraz Gemilliusa, lecz senat postanowił inaczej i przekazał cesarstwo Gaiuszowi.

Kaligula sprawował rządy mądrze i łagodnie – umorzył procesy polityczne, wydał rozkaz publikacji dzieł dawnych historyków, wypłacił jednorazowy żołd wojownikom, zniósł przestępstwo o obrazę majestatu, wygnał z Rzymu dewiantów seksualnych, wprowadził ulgi podatkowe.

Jednak w październiku 37 roku cesarza dopadła poważna w skutkach choroba mózgu. Po wyzdrowieniu zachowywał się w irracjonalny sposób. Zgładził Gemilliusa w obawie przed tym, że upomni się o władzę. Przyczynił się do samobójstwa swojego teścia, Marka Juniusza Silanusa. Kaligula mianował się równym bogom, wymagał czci przysługującej istotom boskim, a także rozkazał zamordować ludzi, którzy w trakcie jego choroby poprzysięgli oddać za niego życie. Złamanie przysięgi mogłoby bowiem sprowadzić na dwór gniew bogów.

Powołał także swego ulubionego konia Incitatusa (Chyżego) na stanowisko senatora i sadzał go na uczcie obok dostojników. Czasem sam sypiał w jego stajni, by zwierzęciu nie zakłócano spokoju. Koniem zajmowało się osiemnastu służących.

W 38 roku cesarz, po śmierci swej drogiej siostry Druzylli, pojął za żonę Lollię Paulinę. W tym samym roku samobójstwo popełnił dotychczasowy powiernik cesarza, Makron.

Częste igrzyska szybko spustoszyły skarbiec państwowy, toteż Kaligula zdecydował się załatać dziurę w budżecie, konfiskując majątki. To podreperowało stan majątkowy cesarza i pozwoliło mu korzystać z uciech życia. Po rozstaniu z żoną Lollią, ożenił się z Cezonią i uznał jej córkę za swoje dziecko. W trakcie swego panowania upomniał się o ziemie Germanii oraz Mauretanii.

24 stycznia 41 r. w wyniku spisku oficerów gwardii, Kasjusza Cherea i Korneliusza Sabinusa, Kaligulę zasztyletowano w przejściu z teatru do pałacu cesarskiego w trakcie igrzysk. Życia pozbawiono także jego żonę i córkę. Ciało cesarza spoczęło w Mauzoleum Augusta.