Jan Długosz - sylwetka kronikarza polskiego. Charakterystyka

Jan Długosz (łac. Ioannes Dlugossius) herbu Wieniawa słusznie uchodzi obecnie za najwybitniejszego polskiego średniowiecznego kronikarza. Był ponadto wybitnym historykiem, dyplomatą, geografem, a także duchownym.

Urodził się w dniu 1. grudnia roku 1415 w okolicach Brzeźnicy jako syn Jana Długosza z Niedzielska, starosty brzeźnickiego, odznaczonego w bitwie pod Grunwaldem i Beaty, córki Marcina z Borowna. Młody Jan Długosza elementarną naukę rozpoczął w szkole parafialnej w Nowym Korczynie, na terenie starostwa swojego ojca. Następnie podjął studia na Akademii Krakowskiej, ale po trzech latach, nie uzyskawszy stopnia naukowego, zrezygnował z dalszej nauki i podjął pracę na dworze biskupa krakowskiego Stanisława Oleśnickiego jako notariusz publiczny.

Swoim zaangażowaniem i rzetelnością zdobył szybko jego pełne zaufanie, stając się najbliższym współpracownikiem, zaufanym sekretarzem i kanclerzem. W roku 1437 Jan Długosz otrzymał godność kanonika krakowskiego. Po śmierci swojego opiekuna w roku 1455 przeniósł się na królewski dwór Kazimierza Jagiellończyka. Również i tam zyskał sobie szacunek i uznanie w oczach swojego otoczenia, w tym samego króla, w konsekwencji czego w roku 1467 powierzona mu została opieka nad synami Kazimierza Jagiellończyka, który później zasiądą na tronie polskim.

Jan Długosz był ponadto zaufanym i często wykorzystywanym przez monarchę dyplomatą. Uczestniczył m.in. w poselstwach do Rzymu (1449), Czech (1467) oraz na Węgry (1469). Swoją mądrością i roztropnością zdobył sobie przychylność zagranicznych dygnitarzy, dzięki czemu np. ofiarowano mu objęcie zaszczytnej godności arcybiskupa i metropolity w Pradze, której Jan Długosz ostatecznie nie przyjął.

W roku 1480 jednak gotów był objąć zaproponowane mu arcybiskupstwo lwowskie, ale objęcie funkcji uniemożliwiła mu śmierć w dniu 19. maja roku 1480 w Krakowie. Pochowany został w krypcie kościoła na Skałce, o co usilnie zabiegali, sprowadzeni z jego inicjatywy do Krakowa, Paulini.