Tamerlan, Timur Chromy - ekspansja

Spośród pomniejszych emirów międzyrzecza, którzy sprawowali swoją władzę po rozpadzie imperium mongolskiego, do największego znaczenia doszedł w drugiej połowie XIV wieku niejaki Timur. Urodził się on w roku 1336 i pochodził ze mongolskiego plemienia Barlasów (poddanego wpływom tureckim), a jego imię w lokalnym języku oznaczało „żelazo”. W wieku młodzieńczym, w czasie jednej z bitew Timur został ciężko raniony w nogę, przez co przez resztę swojego życia miał widoczne problemy z chodzeniem. Kalectwo to przysporzyło mu z czasem przydomek chromy (lenk), co w zachodnioeuropejskiej literaturze ewoluowało w Tamerlan (Timur Lenk).

Swój zwycięski pochód wojenny Timur rozpoczął w roku 1366 od zdobycia Samarkandy w dzisiejszym Uzbekistanie, którą następnie uczynił centrum administracyjnym tworzonego przez siebie państwa. Miasto w omawianym okresie przeżywało okres swojego najprężniejszego rozwoju i osiągnęło niebywały wręcz poziom kulturalny i architektoniczny.
W roku 1370, po kilkuletniej wojnie domowej, Timur odsunął od władzy swojego dotychczasowego sojusznika – Husejna i objął samodzielne rządy w mongolskim chanacie Czagataja. Jednak nie ogłosił się kontynuatorem tradycji Czagataja (bowiem nie płynęła w nim krew potomków Czyngis-chana), lecz zadowolił się tytułem emira, pozostawiając na tronie przedstawiciela panującego rodu. Następnymi celami ekspansji Timura na zachodzie stały się kolejno: Cherozm, czyli tereny dzisiejszego Turkmenistanu i Iranu – podbite ostatecznie w roku 1381, Złota Orda – zniszczenie stolicy w roku 1395 oraz państwo litewskie – w roku 1399 wojska księcia Witolda poniosły sromotną klęskę z armią Timura w bitwie pod Worsklą. W roku 1402 ekspedycja Timura dotarła nawet do Azji Mniejszej, gdzie w jednej bitwie pod Ankarą pokonane zostały główne siły Turków Osmańskich dowodzone przez sułtana Bajazyda I Błyskawicę, który po schwytaniu podróżował wraz z orszakiem Timura jako więzień w klatce.

Poza kierunkiem europejskim Timur poszerzył swoje imperium także na wschodzie, gdzie w roku 1398 jego armia dotarła aż do indyjskiego Delhi. W 1405 Timur rozpoczął ponadto przygotowania inwazji na Chiny, jednak nie dane było mu jej dokończyć z powodu śmierci.