Filozofia grecka - filozofowie greccy

Choć starożytni Grecy lubowali się w swoich mitach wielbiących bogów i wspaniałe czyny herosów, nie mogły one stanowić dla nich podstawy do tłumaczenia wszystkich ziemskich zjawisk. Dlatego też starali się oni nie tyle poprzez wiarę, co poprzez rozum dociec istoty wszechświata, wyjaśniać jego tajemnice, określić przyczyny danych zjawisk przyrodniczych. Wkrótce pośród Greków pojawili się ci, którzy przez całe swe życie zajmowali się właśnie dociekaniem tych prawd. Nazwano ich filozofami.

Znamy wielu starożytnych filozofów greckich, zrozumienie części ich poglądów wciąż stanowi jednak dla nas zagadkę. Warto zauważyć, iż filozofowie greccy nie stanowili monolitu i nie myśleli  jednakowo. Często nawzajem sobie zaprzeczali, jednak nie było to kwestią zawiści czy zazdrości - filozofie nie prowadzili bowiem tego rodzaju polemik po to, by kogoś zdyskredytować. Wszelkie filozoficzne dysputy miały służyć prawdzie i dociekaniu istoty świata. Jeśli jeden filozof dostrzegł uszczerbek w myśli innego filozofa – mówił o tym, by uszczerbek ten w jakiś sposób zlikwidować; albo poprzez zmianę filozofii, albo poprzez opracowanie nowej myśli filozoficznej tłumaczącej dane zjawisko. Zresztą różnice w rozumowaniu filozofów wynikały również z przyjętych przez nich tzw. paradygmatów, czyli głównych założeń na temat istnienia świata, z których wywodziło się dalsze myślenie, teorie, tłumaczenie zjawisk przyrody.

Np. Platon twierdził, że obok naszego świata istnieje jeszcze jeden świat – świat idei. Wszystko to, co nas otacza, wszystko, co poznajemy zmysłami, to jedynie odbicie świata idei, który jest doskonały. Jego odbicia, czyli to, czego dopatrujemy się w świecie, jest niedoskonałe. Platon uzmysławiał to w sposób poetycki – płonący ogień rzuca cienie przedmiotów na płaszczyźnie. Prawdziwe przedmioty są elementem świata idei, podczas gdy my widzimy jedynie odbicia, cienie tych przedmiotów, które są dalece niedoskonałe. Inni filozofowie nie musieli, rzecz jasna, podzielać tego zdania.

Świat filozofii zna kilka jej działów, zajmujących się nieco odmiennymi sprawami. Są to kolejno: ontologia - badająca kwestie bytów, epistemologia - mówiąca o poznaniu, etyka - dotykająca delikatnej kwestii, jaką są wartości moralne. Znane są też trzy szkoły filozoficzne, skupiające się wokół cyników, stoików i epikurejczyków.

Starożytna Grecja wydała na świat cały szereg wspaniałych i cenionych po dziś dzień filozofów. Arystoteles, Platon, Sokrates, Tales z Miletu, Pitagoras – nie zawsze musimy się z nimi zgadzać, ale trudnoodmówić im umiejętności poszukiwania sensu wszelkiego życia oraz logicznego myślenia. Zresztą, mimo upływu tysięcy lat, mało kto jest w stanie dorównać im inteligencją i wyobrażnią. Po prostu byli oni wspaniałym, niezrównanymi badaczami otaczającego nas świata.