Akira Kurosawa - biografia, życiorys

Akira Kurosawa, najbardziej znany japoński reżyser, urodził się w Tokio w 1910 roku. Pochodził z rodziny o wojskowych tradycjach, jego ojciec był potomkiem samurajów. Miał sześcioro rodzeństwa, sam był najmłodszym dzieckiem. Ojciec Akiry miał niewielkie wykształcenie plastyczne, w młodości interesował się malarstwem europejskim. Najbliższe więzi łączyły Akirę ze starszym bratem, Heigo. To właśnie Heigo wprowadził go w kręgi lewicowych japońskich intelektualistów. Hiego zajmował się podkładaniem głosu do niemych filmów (tak zwana sztuka benchi) i zaszczepił w młodym Akirze zainteresowanie sztuką filmową.

Młodość wybitnego reżysera naznaczyły dwa tragiczne wydarzenia. Pierwszym z nich była próba samobójcza ukochanego brata, który stracił pracę w związku z rozwojem udźwiękowienia filmu. Drugą traumą stało się dla Kurosawy trzęsienie ziemi, które nawiedziło Tokio w 1923 roku. Tajniki sztuki filmowej zgłębiał w czasie pracy jako asystent w wytwórni filmowej. W praktyce poznał sposoby reżyserii, pisania scenariuszy czy montażu. Nabyte doświadczenie szybko wykorzystał. Pierwszy film jego autorstwa pojawił się w 1943 roku, nosił tytuł „Saga o judo”.

Akcja większości filmów Kurosawy osadzona jest w realiach feudalnej Japonii. Reżyser inspirował się również literaturą europejską. Był wielbicielem Szekspira i dał temu wyraz kręcąc trzy adaptacje jego dramatów: „Ran” (oparty na „Królu Learze”), „Tron we krwi” (adaptacja „Makbeta”) oraz „Zły śpi spokojnie” (na podstawie „Hamleta”). Kolejne dzieło – „Ukryta forteca” – stało się dla Georga Lucasa inspiracją do nakręcenia „Gwiezdnych wojen”.

W przypadku twórczości Kurosawy można mówić o pewnym paradoksie – jego sztuka filmowa była ceniona za granicą (głownie w USA i Kanadzie), natomiast w samej Japonii była przyjmowana chłodno. W konsekwencji doprowadziło to do depresji reżysera, pogłębionej jeszcze przez decyzję o odsunięciu go od reżyserii hollywoodzkiego projektu „Tora!Tora!Tora!”. Kulminacja problemów poprowadziła artystę do próby samobójczej.

W 1974 roku Kurosawa nakręcił w ZSRR film zatytułowany „Dersu Uzała”. Dzieło reżysera zostało docenione – film został nagrodzony Oscarem w kategorii najlepszego filmu obcojęzycznego. Za ukoronowanie kariery uważa się „Ran” nakręcony w 1985 roku, który osiągnął spektakularny międzynarodowy sukces.

Akira Kurosawa był do końca bardzo aktywny zawodowo. Zmarł w Tokio w 1998 roku. Przyczyną śmierci był udar.