Piechota wybraniecka

Sposobem Stefana Batorego na zreformowanie sił zbrojnych Rzeczypospolitej było utworzenie piechoty wybranieckiej na wzór węgierski. Formację, w skład której wchodzili chłopscy ochotnicy, tzw. wybrańcy, organizować zaczęto w roku 1578 na terenach Korony, natomiast w roku 1595 na Litwie.

Na każde 20 łamów królewszczyzny jeden był uposażeniem wybrańca, który miał szkolić się w sztuce wojennej. W razie zagrożenia miał być gotowy (posiadając własną broń i wyposażenie) do walki w siłach królewskich. Był on jednocześnie wolny od ciężarów pańszczyźnianych, które zrzucone zostały na pozostałych chłopów. W zamian za uwolnienie od podatków i danin, wybraniec musiał liczyć się z utratą życia lub zdrowia w czasie konfliktu oraz ponosił koszty wyprawy. Król w swych planach przewidywał również powoływanie chłopów z dóbr szlacheckich jednak wobec silnego sprzeciwu pomysł ten nie został zrealizowany.

Za czasów Batorego piechota wybraniecka liczyła około 2000 tysięcy żołnierzy w Polsce oraz kilkuset na Litwie. Z czasem jednak liczby te systematycznie malały.

Za względu na wyposażenie (rusznica, toporek, szabla) piechota wybraniecka miała charakter typowo strzelczy.

Wartość...