Henryk Wieniawski - biografia, życiorys

Henryk Wieniawski czasami porównywany jest do mistrza gry na skrzypcach – Niccolo Paganiniego. Jego geniusz ujawnił się już w dzieciństwie wzbudzając powszechny podziw oraz zdumienie. Wieniawski był wirtuozem gry na skrzypcach i jednym z najzdolniejszych kompozytorów polskich XX wieku.

Pochodził z rodziny żydowskiej. Jego dziadek naprawdę nazywał się Herszk Mejer Helman i mieszkał w Lublinie. Był cyrulikiem, a więc zajmował się goleniem, strzyżeniem, drobnymi pracami dentystycznymi i chirurgicznymi. Miał on syna – Wolfa Helmana – który w celu wkomponowania się w polskie środowisko, w którym mieszkał, zmienił imię na Tadeusz Wieniawski. Nazwisko przyjął od dzielnicy Lublina, w której mieszkał, a które nazywało się Wieniawa. Z zawodu był lekarzem. Ożenił się on z Reginą Wolff, która była siostrą sławnego pianisty i kompozytora – Edwarda Wolffa, który w młodości studiował razem z Fryderykiem Chopinem. Dzieckiem Reginy i Tadeusza był właśnie Henryk Wieniawski.

Od dzieciństwa on i jego dwaj bracia (Julian, który poświęcił się literaturze oraz Józef, będący wirtuozem gry na fortepianie) mieli zapewnioną artystyczną atmosferę w domu. Rodzice przyjmowali znane osobistości i sławy świata nauki i kultury. Także rodzice byli pierwszymi nauczycielami małego geniusza. Kiedy miał on zaledwie osiem lat, nauki Jana Hornziela – skrzypka, który grał w Teatrze Wielkim oraz Stanisława Serwaczyńskiego, wirtuoza skrzypiec –  okazały się zbyt mało profesjonalne, więc chłopiec wyruszył do Paryża, gdzie kształcił się pod okiem pedagogów w Konserwatorium Paryskim.

Trzy lata później, w 1846 roku ukończył ową szkołę z I nagrodą oraz złotym medalem. W historii szkoły fakt ukończenia jej przez jedenastoletniego chłopca był historią bez precedensu. Opromieniony sławą cudownego dziecka, dał serię koncertów w Polsce, Rosji oraz krajach nadbałtyckich, by po trzech latach wrócić do Paryża i kontynuować naukę gry na skrzypcach oraz kompozycji, tym razem u Hipolita Colleta. Mając piętnaście lat ukończył i tę klasę, także z wyróżnieniem. Po ukończeniu klasy, razem z bratem Józefem, który specjalizował się w grze na fortepianie, rozpoczął tournée koncertowe po całym Imperium Rosyjskim. Ta znaczona wielkimi sukcesami trasa koncertowa trwała pięć lat – od 1850 do 1855 roku – i rozsławiła braci jako wybitnych muzyków.

Mając dwadzieścia pięć lat, stał się nadwornym skrzypkiem dworu carskiego oraz solistą Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego przekształconego później w konserwatorium muzyczne. Wieniawski uczył tam młodzież gry na skrzypcach. Działalność pedagogiczna regularnie przerywana była przez kolejne trasy koncertowe, które muzyk odbywał z niezmiennym powodzeniem. Z poznanym w Rosji Arturem Rubinsteinem, znanym pianistą, w 1872 roku postanowił opuścić Rosję i udać się w trasę koncertową po Stanach Zjednoczonych. Osiem miesięcy koncertowania przyniosło im sławę także w Ameryce. Po tym czasie Henryk Wieniawski postanowił zostać w USA i występować wspólnie z Pauliną Lucca – znaną śpiewaczką.

W dwa lata po opuszczeniu Rosji, Wieniawski powrócił do Europy, jednak tym razem do Belgii, gdzie w Brukseli działał jako nauczyciel w tamtejszym konserwatorium. Jednak jego spora tusza oraz choroby przeszkadzały w dalszym aktywnym koncertowaniu. Zmarł w 1880 roku w Moskwie.

Gra Wieniawskiego charakteryzowała się nie tylko maestrią techniczną, ale także ekspresją wykonania, co w połączeniu dawało piorunujący efekt. Nazywany jest często „poetą skrzypiec” ze względu na emocjonalność oraz wczucie się w wykonywany utwór. Dzięki temu każda interpretacja dowolnego utworu zyskiwała niepowtarzalne piętno. Choć muzyk znany był przede wszystkim jako wirtuoz i wykonawca muzyki skrzypcowej, zajmował się także kompozycją. Pisał polonezy, mazurki oraz – oczywiście  – koncerty skrzypcowe, fantazje i wariacje.