Zamach stanu Napoleona - 18 brumaire'a

Napoleon Bonaparte (1769-1821, właściwie Nabulione Buonaparte) pochodził z Korsyki. Jako kadet przybył do Francji w momencie, gdy jeszcze nie umiał dobrze języka francuskiego. Nie miał znacznych znajomości, ale był bardzo ambitny, o czym świadczy jego zaskakujaca kariera wojskowa – w wieku 24 lat był już generałem artylerii. Wyrósł na rewolucji francuskiej, to jej zawdzięczał możliwość kariery, z szeregowego żołnierza dochodząc do korony cesarskiej. Gdy w roku 1795 otrzymał zwierzchnictwo nad armią francuską we Włoszech, zmagającą się z wojskami Austriackimi, nie spodziewano się, że cztery lata później sięgnie po znacznie więcej. Już w roku 1796 odniósł jednak spektakularne sukcesy przypieczętowane w roku 1797 pokojem w Campo Formio z Austriakami. W latach 1795-1799 otrzymał misję w Egipcie. Miała ona na celu „zesłanie” ambitnego generała na drugi plan, ale tylko ugruntowała jego pozycję.

W roku 1799 sytuacja we Francji była trudna. Po odsunięciu od władzy jakobinów rozpoczęły się rządy Dyrektoriatu, który jednak również sięgał po elementy terroru. Zniesienie cen maksymalnych przyczyniło się bowiem do ogromnej nędzy, która swym zasięgiem przekraczała tę znaną sprzed 1789 roku. Powodowało to wystąpienia tłumu i ich krwawe tłumienie. Na zewnątrz rząd odnosił początkowo sukcesy mlitarne (dzięki Napoleonowi), lecz tworzyła się kolejna antyfrancuska koalicja. Sytuację wykorzystał rezolutny generał, postanowiając oprzeć władzę w kraju na dyktaturze wojskowej. W roku 1799 wyruszył z Egiptu z zamiarem dokonania przewrotu.

18 brumaire'a (9. października 1799) doszło do zamachu stanu – faktyczne rządy objął gen. Napoleon Bonaparte. Przewrót był prosty – nie kosztował Napoleona właściwie najmniejszego wysiłku. Zabrał władzę z rąk Dyrektoriatu, który do niedawna był mu niezmiernie wdzięczny za sukcesy w Egipcie. Dość łatwo przyszedł Napoleonowi także powrót ustroju do form znanych z monarchii, co rozpoczęło się od obsadzenia (niebawem po przewrocie) najważniejszych stanowisk swymi krewniakami i zaufanymi ludźmi. Najciekawsze, że ludność Francji to zaakceptowała, bowiem Napoleon potrafił stworzyć pozory, iż opinia publiczna ma znaczenia. Stały za nim także sukcesy militarne oraz dokonywane reformy.