Bernini - biografia, życiorys

Gianlorenzo (właściwie: Giovanni Lorenzo) Bernini, czyli pochodzący z Włoch architekt, malarz i rzeźbiarz, był głownym przedstawicielem baroku, a nawet miał znaczący wpływ na jego rozwój w Europie.

Bernini urodził się w Neapolu w 1598 roku, a już jako kilkuletni chłopiec wyjechał z ojcem do Rzymu (jego ojciec, Pietro Bernini był również rzeźbiarzem). Tam okazało się, że mały Giovanni posiada w sobie artystyczny potencjał i niezwykły talent, którymi wzbudził zainteresowanie samego papieża Pawła V już jako jedenastoletni chłopiec. Dziełami, które tworzył młody artysta zainteresował się również kardynał Borghese i parę lat później zlecił Berniniemu wykonanie kilku rzeźb. I tak w latach 1618 - 1625 powstały między innymi takie dzieła jak: „Dawid”, „Apollo i Dafne” czy „Eneasz”.

Po śmierci Pawła V papieżem został Urban VIII. Lata jego pontyfikatu były bardzo dobrym czasem dla Berniniego, ponieważ papież faworyzował artystę i zlecał mu wykonywanie znaczących projektów. Do najważniejszych należały prace przy bazylice św. Piotra w Rzymie (które z przerwami trwały również po śmierci Urbana VIII). Sławę związaną z budową przyniósł mu przede wszystkim baldachim wykonany z brązu (po przetopieniu Panteonu, co spotkało się ze sprzeciwem wielu) odsłonięty w 1633 roku. Do ważniejszych dzieł tego okresu należy zaliczyć również projekt fasady kościoła Santa Bibiana w latach 1624 - 1626, Fontannę Trytona z 1643 roku wykonaną specjalnie dla papieża, rzeźbę św. Longina w watykańskiej bazylice i pałac Barberinich, nad którym pracował razem z Borrominim.

Po śmierci Urbana VIII pozycja Berniniego została jednak zachwiana, papieżem został Innocenty X, który miał zupełnie niechętne nastawienie do artysty i swoją prawą ręką w kwestii sztuki uczynił wspomnianego już wcześniej Borrominiego, któremu kazał nawet zburzyć część prac przy bazylice św. Piotra wykonanych przez Berniniego.

Twórczość Berniniego przypadła jednak do gustu kardynałowi Cornaro, który zlecił mu prace w kaplicy kościoła Santa Maria Della Vittoria w Rzymie. Istotnie rozpoczęły się one w 1647 roku. To tu powstała słynna rzeźba „Ekstaza św. Teresy” budząca zainteresowanie, ale i kontrowersje wśród współczesnych i przez kolejne pokolenia.

Udało się również Berniniemu powrócić do łask papieskich, gdy projekt fontanny przy Piazza Navona wykonany przez Borrominiego został przez głowę Kościoła odrzucony. Papież przystał na pomysł Berniniego i zlecił mu wykonanie fontanny według jego projektu. Dzieło to znane jest pod nazwą „Fontanna Czterech Rzek”.

Bernini został po śmierci Innocentego nadwornym artystą kolejnego papieża - Aleksandra VII. Powrócił do prac przy bazylice św. Piotra, które to prace trwały nieprzerwanie w latach 1656 - 1667. W tym okresie również Bernini zrealizował projekt budowy kościoła Santo Tomasso da Villanova w Castel Gandolfo i przebudował Schody Królewskie.

Na kilkanaście lat przed śmiercią Bernini dostał również ciekawą i godną uwagi propozycję pracy przy budowie paryskiego Luwru, na co oczywiście przystał i wyjechał
z Rzymu, by zrealizować zlecenie. Dodatkowo wykonał również popiersie Ludwika XIV.

Zmarł w Rzymie w 1680 roku w wieku 82 lat.