Sobór w Konstancji - przyczyny, tło historyczne i uczestnicy

W roku 1409 na soborze w Pizie miano definitywnie zakończyć okres wielkiej schizmy zachodniej oraz powrócić do normalnego jednowładztwa papieskiego. Jednak wbrew postanowieniom kardynałów, ani Grzegorz XII, ani Benedykt XIII nie ustąpili z zajmowanych przez siebie stolców. Dodatkowo chaos w zachodnim Kościele został wzmożony z racji wyboru trzeciego, mającego w teorii zastąpić swoich schizmatycznych poprzedników, papieża, którym został Aleksander V. Była to całkowicie precedensowa w historii chrześcijaństwa sytuacja, kiedy to równolegle działało trzech papieży, spośród których każdy uważał siebie za jedynego prawego i wybranego zgodnie z procedurą.

Nie mogąc sobie zupełnie poradzić z pogłębiającą się dezinformacją i anarchią na łonie Kościoła, zwolennicy koncyliaryzmu, czyli wyższości kolegium kardynalskiego nad osobą papieża, postanowili szukać pomocy u największego świeckiego autorytetu zachodniego chrześcijaństwa - króla rzymskiego (niemieckiego) Zygmunta Luksemburskiego. Z jego to inicjatywy został w roku 1414 zwołany kolejny sobór powszechny o charakterze pojednawczym, tym razem do Konstancji w południowej Badenii.

Zaproszonych na niego zostało oprócz najwyższych przedstawicieli hierarchii kościelnej oraz reprezentantów kleru prowincjonalnego, także całe grono wyśmienitych teologów oraz przedstawicieli świata akademickiego z całej Europy. W sumie, jeśli zawierzyć relacji kronikarza Ulricha von Richentala, w dniu oficjalnego rozpoczęcia obrad soborowych, czyli 16 listopada roku 1414, w Konstancji przebywało m. in. 33 kardynałów, 5 patriarchów, 47 arcybiskupów oraz 238 biskupów. Poza duchowieństwem w Konstancji zjawiło się także liczne przedstawicielstwo świeckie w osobach m. in. 361 doktorów prawa kanonicznego i cywilnego, ogromna liczba reprezentantów 37 największych europejskich uniwersytetów, posłańcy od 83 monarchów i książąt, 173 hrabiów, 71 baronów oraz ponad 1500 szlachetnych rycerzy.

Obrady w ramach tego, jednego z największych w historii Kościoła soborów ekumenicznych, trwały przeszło cztery lata i ostatecznie po długich dyskusjach i wymuszeniach doprowadziły problem wielkiej schizmy zachodniej do końca, choć faktyczne pozostałości władzy trójki papieży były widoczne jeszcze kilkadziesiąt lat.